غفلت، علل و آثار آن صفحه 53

2. عامل غفلت از خود، نادانی بسیار است، مانند: پرداختن به عیب های دیگران، روی آوردن افراطی به شهوت جسمانی و... . پس این جهل، نادانی های دیگری را نیز به همراه دارد.

3. انسان جاهل به خویش، خودخواه و بزرگ بین است و بزرگ بینی، حجاب هر معرفتی است. چنین کسی نمی تواند واقع نگر باشد، بلکه حقایق را آن گونه که انگیزه های نفسانی اش برای او ترسیم می کنند، می نگرد. ازاین رو، اساس بسیاری از نادانی ها، بیگانگی از خویشتن است.

4. دشمنان دین و سعادت انسان

الف) دشمن درونی

یک - شیطان

شیطان از موانع مهم انسان در رسیدن به کمال است. اهمیت این موضوع، زمانی آشکار می شود که به مانع تراشی شیطان بر سر راه هدایت انسان توجه کنیم. در لغت، به هر موجود سرکش از اطاعت مولا و صاحب خود، شیطان گفته می شود و این معنا در مورد هر یک از موجودات مرئی و نامرئی به کار می رود.(1)

خداوند در قرآن کریم می فرماید:

وَ کَذلِکَ جَعَلْنا لِکُلِّ نَبِیٍّ عَدُوّا شَیاطِینَ اْلإِنْسِ وَ الْجِنِّ یُوحِی بَعْضُهُمْ إِلی بَعْضٍ زُخْرُفَ الْقَوْلِ غُرُورًا وَ لَوْ شاءَ رَبُّکَ ما فَعَلُوهُ فَذَرْهُمْ وَ مایَفْتَرُونَ. (انعام: 112)

و بدین گونه برای هر پیامبری، دشمنی از شیطان های جن و انس برگماشتیم. بعضی از آنها