گره گشایی در اسلام صفحه 116

پاسخ این منافات نداشتن, در خود آیه کریمه قرآن آمده است؛ چون نهی از زیاده روی در انفاق - به قرینه آخر آیه - ویژه کسانی است که پس از آن با حال حسرت و سرزنش بنشینند، ولی کسانی همچون پیامبر اکرم(ص)و امامان معصوم(ع) و برخی اولیای الهی که به چنان بزرگی و روحی رسیده­اند که از ایثار کردن هرگز پشیمان نمی­شوند، مخاطب این آیه نیستند. به­عبارت دیگر، خطابِ آیه به مؤمنان متوسط­الحال است, نه بندگان برجسته و برگزیده الهی. از­این­رو، در آیه­های نخستین سوره مبارکه انسان، قرآن کریم, گروهی از ابرار (حضرت امیر مؤمنان علی(ع) و فاطمه زهرا(س) و امام حسن(ع) و امام حسین(ع)) را به نیکوترین شکل ستایش می کند که اینان غذای ]افطار[ خود را به مسکین و یتیم و اسیر می بخشند. درباره داستان بخشش پیراهن پیامبر که پیش از این گفته شد، می توان گفت حسرت پیامبر بر این بود که چرا نماز اول وقت و جماعت ایشان به تأخیر افتاد، نه اینکه چرا پیراهنش را به آن کودک بخشید.

7. پرهیز از بدی گمان

از شرایط دیگر گره گشایی این است که انسان خود را در مواضعی که ممکن است سبب بدگمانی مردم شود، قرار ندهد؛ چون به طور طبیعی در چنین جاهایی متهم خواهد شد. ازاین­رو، در روایت­های اسلامی آمده است: «آن کس در جاهای ]برانگیزاننده[ بدگمانی وارد شود و به او تهمت زنند، نباید جز خود را سرزنش کند».(1)

برای مثال, کسی که قصد امر به معروف و نهی از منکر دارد، اگر با بدان فراوان نشست و برخاست کند, خواه ناخواه مردم او را از بدان به شمار خواهند آورد و او را به گناهان بدان متهم خواهند کرد. (2) اگر برای نهی از شراب­خواری, بر سر سفره می گساران حاضر شود و