یک گام تا خدا : مباحثی پیرامون تکبر و خودخواهی صفحه 408

سجده فراوان

سجده زیاد که آدم هم گونه های خود را روی مهر و خاک بگذارد، هم پیشانی را بگذارد و در خانه خدا استغاثه کند، این هم در دوری از غرور و تکبر بسیار مؤثّر است.

خیرخواهی برای دیگران

یکی دیگر از چیزهایی که برای شکستن غرور خیلی خوب است خیر خواهی برای دیگران است. امام هشتم علیه السلام فرمود:

التَّواضُعُ اَن تُعطِیَ النّاسَ ما تُحِبُّ اَن تُعطاهُ؛(1) تواضع این است که با مردم رفتاری کنی که دوست داری با تو رفتار کنند.

هر چه که برای خود می خواهی، برای دیگران هم بخواهی. با دیگران رفتاری داشته باشیم که دوست داریم آنها هم همان طور باما رفتار کنند. این علامت تواضع است.

پرهیز از جدال

دیگر از راههای مبارزه با تکبر ترک جدال و مراء است. از جاهایی که نفسانیت انسان طلوع می کند و می گوید: حرف من حق است و به زور می خواهد آن را به کرسی بنشاند، فرار کند. ترک مراء و جر و بحث کردن، کار پسندیده ای است، هر چند حق با شما باشد. باید سکوت کنیم. طرف