یک گام تا خدا : مباحثی پیرامون تکبر و خودخواهی صفحه 98

حق الناس و حق الله در تحقیر

اگر در کسی نقص یا عیبی وجود داشته باشد و ما به دیده تحقیر به او نگاه کنیم، تمسخر کنیم، در واقع در مقابل خدا قد علم کرده ایم. هم حق الناس است و هم حقّ الله. یعنی از دو طرف مشکل داریم. ما اگر نماز نخواندیم، این حق الله است. ولی اهانت کردن به کسی، هم اهانت به خالق است، هم اهانت به مخلوق.

البتّه نباید ناامید شویم. باید توبه و استغفار کنیم، خدا هم می بخشد. فرمایش پیامبر خدا که فرمودند: با آبهای دریا پاک نمی شود، از شدت گناه حکایت می کند. و الا اگر بیاید و از آن طرف عذرخواهی کند، پیش خدا هم استغفار کند، بلاشک خدا می بخشد. این گناه بزرگی است که اگر توبه نکند، با آبهای دریا هم پاک نمی شود. این مسأله ظریف و دقیقی است که در خانواده ها و در روابط و معاشرتها بسیار مورد ابتلاست.

ایراد به نقاش

اگر به یک خط ایراد بگیریم، در حقیقت خط گناهی ندارد، ایراد ما به خطّاط است. اگر ما از یک نقاشی ایراد می گیریم، این نقاشّی گناهی ندارد، به آن کسی که این نقاشّی را کشیده است، داریم ایراد می گیریم.

مرحوم آقای دولابی می فرمودند: حواس شما خیلی جمع باشد. به خلقت ایراد نگیرید، توهین نکنید، تحقیر نکنید. به خصوص به اشخاص، که بدتر است.