نجاه المؤمنین (در اصول دین و اخلاق) صفحه 216

برداشته و پرده غفلت را بر دیده خود فرو گذاشته، فکر محاسبه روز حساب را فراموش، و از شراب غفلت و بطالت مست و بی هوش گشته، و اگر ایشان رفتار ما را مشاهده می نمودند حکم می کردند به کفر و عدم اعتقاد ما به روز حساب، و چه گونه چنین نباشد و حال آن که اعمال ما به عمل کسی که ایمان به بهشت و دوزخ داشته باشد شباهتی ندارد، و رفتار ما به رفتار اهل ایمان نمی ماند؛ زیرا که کسی که از چیزی ترسد از آن می گریزد، و شوق به چیزی که داشته باشد در طلب آن بر می آید، و ما ادعای ترس از جهنم می کنیم و می دانیم که فرار و خلاص از آن به ترک معاصی است و غواص لجه معاصی هستیم، و دعوای شوق به بهشت را می نماییم و می دانیم که رسیدن به آن به اطاعت و فرمان برداری است و در آن تقصیر و کوتاهی می نماییم.

و مخفی نماند که این نوع از تفکر، تفکر علما و صالحین است؛ و اما تفکر صدیقین پس بالاتر از این است و این مختصر، گنجایش بیان آن را ندارد؛ و الله الهادی.

فصل بیست و چهارم: در مکر و حیله و خدعه است

و آن از صفات رذیله، بلکه از محرمات در شریعت است.

قال الله تعالی: «و مکروا مکرا»(1) ؛

و فی النبوی صلی الله علیه و آله : لیس منا من ماکر مسلما(2) ؛

(هر که با مسلمانی مکر کند از ما نیست).

و عن أمیرالمؤمنین (علیه السلام): لولا أن المکر و الخدیعه فی النار لکنت