اخلاق نظامی و انتظامی صفحه 15

یعنی اگر از میان دشمنان فردی خواست درباره دین تحقیق کرده و بصیرت پیدا نماید، به او فرصت دهید. ولذا فردی به پیغمبر نامه نوشت که من می خواهم دو ماه راجع به اسلام تحقیق کنم. پیغمبر فرمود: «چرا دو ماه؟ چهار ماه تحقیق کن. در امان هستی .» حتی اسلام برای مرده هم امنیت قائل است و اجازه نبش قبر و بدگویی از او را نمی دهد و

می گوید: «اُذکروا مَوتاکُم بِالخَیر»؛ «مرده هایتان را به خیر یاد کنید.» اگر آدم بدی هم بود، وقتی مرد، دیگر کاری با او نداشته باشید.

ماجرای حلف الفضول

پیامبراکرم صلی الله علیه و آله وسلم بعد از آنکه به پیغمبری رسید، یکی از افتخارات خود را پیش از رسالت، شرکت در ماجرای حلف الفضول و هم پیمانی با دیگران بیان می کند. یعنی رسول خدا افتخار می کرد که پیش از پیامبری هم در تلاش بوده تا امنیت در جامعه حاکم باشد.

داستان حلف الفضول این بود که قبل از ظهور اسلام در مکه، قبیله ها برای جلوگیری از ظلم و تعدی به افراد، با خودشان تعهداتی داشتند. یک نفر که در مکه غریب بود، وارد مکه شد، جنسی را به دیگری فروخت. آن شخص پول او را نداد. هرچه اصرار کرد، آن مرد پولش را پرداخت نکرد و او نتوانست پول جنسش را بگیرد. خلاصه، از هرکس برای دریافت طلب خود کمک خواست، گفتند: «برو دنبال کارت، از پول خبری نیست.» بالای کوه "ابوقیس" رفت و با خواندن اشعاری فریاد زد: «کیست که به فریاد ما برسد. این چه شهری است که به آن آمده ایم. مال ما را در اینجا تصاحب کردند.»

چند نفر جوانمرد در مکه به غیرتشان برخورد و تصمیم گرفتند همان گونه که تعهد دارند به قبیله خودشان ظلم نشود، هم قسم شوند و هم پیمان شوند که اجازه ندهند غریبی در مکه مظلوم واقع شود و اسم این کار را "حلف الفضول" گذاشتند. پیامبر اسلام هم یکی از امضا کنندگان آن پیمان بود و پس از بعثت فرمود: «من قبل از پیغمبری هم در حمایت از مظلوم به پا خواستم و در ماجرای حلف الفضول شرکت داشته ام.»