اخلاق نظامی و انتظامی صفحه 172

سجود دارند، پس از خودسازی، از طریق امر به معروف، به اصلاح جامعه می پردازند و از مرز قوانین الهی خارج نمی شوند.

فعّال در صحنه­های اجتماعی؛ عبادی و اقتصادی

«مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ وَ الَّذِینَ مَعَهُ أَشِدَّاءُ عَلَی الْکفَّارِ رُحَماءُ بَینَهُمْ تَراهُمْ رُکعاً سُجَّداً یبْتَغُونَ فَضْلًا مِنَ اللَّهِ وَ رِضْواناً سِیماهُمْ فِی وُجُوهِهِمْ مِنْ أَثَرِ السُّجُودِ ذلِک مَثَلُهُمْ فِی التَّوْراهِ وَ مَثَلُهُمْ فِی الْإِنْجِیلِ کزَرْعٍ أَخْرَجَ شَطْأَهُ فَآزَرَهُ فَاسْتَغْلَظَ فَاسْتَوی عَلی سُوقِهِ یعْجِبُ الزُّرَّاعَ لِیغِیظَ بِهِمُ الْکفَّارَ وَعَدَ اللَّهُ الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ مِنْهُمْ مَغْفِرَهً وَ أَجْراً عَظِیماً» (1)

محمّد، رسول خداست و کسانی که با او هستند، بر کفّار، سختگیر و در میان خودشان مهربانند. آنان را پیوسته در رکوع و سجود می بینی که فضل و رضوان را از خدا می جویند. نشانه آنان در رخسارشان، از اثر سجود نمایان است. این است وصف ایشان در تورات. و وصف آنان در انجیل، مانند زراعتی است که جوانه را از زمین خارج کرده، پس آن را نیرو داده تا سخت شود و بر ساقه خود بایستد؛ آن گونه که کشاورزان را به شگفتی و شادی وامی دارد. تا خداوند به واسطه مؤمنان، کفّار را به خشم آورد، ولی خداوند به کسانی از کفّار که ایمان آورده و کارهای شایسته انجام دهند، وعده آمرزش و پاداشی بزرگ داده است.

در این آیه، شیوه ارتباطات یک مؤمن ترسیم شده است:

1. در رابطه با بیگانگان، با شدت و سختی: «أَشِدَّاءُ»؛

2. در ارتباط با خودی ها، با محبت و مهربانی: «رُحَماءُ»؛

3. در رابطه با خداوند، به صورت عبودیت و بندگی: «رُکعاً سُجَّداً»؛

4. نسبت به خود، با تلاش و کوشش و امید به فضل خدا: «یبْتَغُونَ».