اخلاق نظامی و انتظامی صفحه 208

نظم و انضباط

نظم در نظام تکوین و آفرینش

اگر کمی به اطراف خود توجه کنیم، در نظام آفرینش و در کتاب بزرگ هستی، نظم و هماهنگی کاملی بین موجودات عالم به چشم می خورد. در نظام هستی، ضعف ها با قدرت ها، حمله ها با دفاع ها و خشونت ها با عاطفه ها چنان به هم آمیخته اند که انسان را مبهوت می کند و در مجموع، نظام هماهنگی را به وجود آورده است. هماهنگی میان زمین، آسمان، باران، گیاهان، میوه ها و انسان.

قرآن، از زمین و گسترده شدن آن برای استفاده و بهره برداری انسان، به عنوان نشانه نظم در نظام آفرینش یاد می کند و می فرماید:

«الَّذِی جَعَلَ لَکمُ الْأَرْضَ فِراشاً وَ السَّماءَ بِناءً وَ أَنْزَلَ مِنَ السَّماءِ ماءً فَأَخْرَجَ بِهِ مِنَ الثَّمَراتِ رِزْقاً لَکمْ ...» (1)

آن (خداوندی) که زمین را برای شما فرشی (گسترده) وآسمان را بنایی (افراشته) قرار داد و از آسمان، آبی فرو فرستاد و به آن از میوه ها، روزی برای شما بیرون آورد.

این آیه، به نعمت های متعدّدی اشاره می کند که بیانگر نظم دقیق در آفرینش است؛ به عنوان مثال، سخت بودن کوه ها ونرم بودن خاک دشت ها، فاصله زمین تا خورشید، درجه حرارت و دمای آن، وجود رودخانه ها، درّه ها، کوه ها، گیاهان و حرکت های مختلف زمین که در مجموع، فراش بودن زمین را مهیا کرده اند. در قرآن برای زمین، تعابیر چندی بیان