اخلاق نظامی و انتظامی صفحه 240

حتّی شریکانی که برای خدا قرار داده شده است - نه در دنیا و نه در آخرت- قادر به یاری و مساعدت نیستند و کسانی که غیر خدا را پرستیده اند، در قیامت حسرت خواهند خورند که چرا برای راضی کردن کسانی تلاش کرده اند که ناتوان و بی­تأثیر بوده اند. به علاوه، راضی ساختن خدای یکتایی که «سریع الرضا» است، بسی آسان تر از راضی ساختن خدایان متعدّد و معبودهای بی­شمار بدون احساس و شعور است و هر کس که غیر از خدای یکتا را در نظر داشته باشد، گرفتار دشواری های بسیار است.

عبرت از دیگران

توجه به اینکه بسیاری از آنان که توجّه به غیر خدا کردند و در پی معبودهای پوشالی بودند، به سرنوشت شوم و دردناکی گرفتار شده اند. آشنایی با سرگذشت عبرت آموز آنان، می تواند انسان را به اخلاص برساند و بی اعتباری غیر خدا را روشن سازد، از جمله:

1. پسر حضرت نوح از خداوند روی گردان شد و به پندار خود تکیه به استحکام و بلندی کوه کرد تا با رفتن بر فراز آن، از موج و طوفان رها شود، غافل از آنکه در کام امواج عذاب الهی غرق می شود.

2. قارون ثروتمند متکبر که به دعوت حقّ حضرت موسی بی اعتنایی کرد و به ثروت های کلان خود مغرور شد و زمین، او و مال و دارائیش را در کام خود کشید و هیچ کس از هوادارانش نتوانستند او را یاری کنند: «فَمَا کانَ لَهُ مِن فِئَهٍ ینصُرُونَهُ»(1).

3. ثروتمندان و باغداران مرفّه بسیاری، همه آنچه جمع کرده بودند - باغ ها، مزرعه ها، سرامایه و ثروت­ها و جایگاه های عالی- را گذاشتند و رفتند، و از آن همه اندوخته ها، کمکی به آنان نرسید: «کم تَرَکوا مِن جَنّاتٍ وَ عُیون وَ زُرُوعٍ وَ مَقَامٍ کرِیمٍ»(2).

4. چه بسیار ریاکارانی که مدّتی فریبکارانه، خود را مخلص و پرهیزکار نشان دادند و عده­ای نیز در دام فریب آنان گرفتار شدند، ولی سرانجام خداوند ماهیت آنان را آشکار