درآمدی بر اخلاق پزشکی در اسلام صفحه 159

1- . حکیمی محمد رضا و برادران، الحیاه، ترجمه احمد آرام، ج 6، ص 75.

2- (نحل/ 128)
3- (نساء/ 128)

"لِلَّذینَ أَحْسَنُوا فی هذِهِ الدُّنْیا حَسَنَهٌ وَ لَدارُ الْآخِرَهِ خَیرٌ وَ لَنِعْمَ دارُ الْمُتَّقینَ: برای کسانی که کار نیکی کردند، در این دنیا پاداش نیکویی است، و البته سرای آخرت بهتر است. و چه نیکوست سرای پرهیزکاران."(1)

لِلَّذینَ أَحْسَنُوا مِنْهُمْ وَ اتَّقَوْا أَجْرٌ عَظیمٌ: برای نیکوکاران و پرهیزکاران پاداشی بزرگ است."(آل­عمران/ 172)

بِرّ و نیکی

واژه "بِرّ" کاربرد زیادی در قرآن دارد. یکی از نام­های خداوند، "بَرّ" است: "إِنَّهُ هُوَ الْبَرُّ الرَّحیم"(2) فرشتگان الهی، "بَرَره" توصیف شده­اند: "بِأَیدِی سَفَرَهٍ کِرامٍ بَرَرَهٍ"(3)

انبیا و اولیای الهی نیکی به والدین را سیره و روش خود می­دانستند: "وَ بَرًّا بِوالِدَیهِ وَ لَمْ یکُنْ جَبَّاراً عَصِیا(4) و در قرآن به عنوان "ابرار" معرفی شده­اند: "وَ تَوَفَّنا مَعَ الْأَبْرارِ"(5) جایگاه ابرار در بهشت، برتر و بالاتر از دیگران اعلام شده است: "إِنَّ کِتابَ الْأَبْرارِ لَفی عِلِّیین"(6)و مومنان به مشارکت در کارهای نیک، با قول و فعل دعوت شده­اند: "تَناجَوْا بِالْبِرِّ وَ التَّقْوی"(7) "تَعاوَنُوا عَلَی الْبِرِّ وَ التَّقْوی"(8)

در فرهنگ قرآن، نیک بودن به این نیست که انسان وظایف فردی و عبادی خود را به بهترین شیوه انجام دهد و از دیگران بی­خبر باشد، بلکه انسانی در ردیف ابرار قرار دارد که هم­پای وظایف فردی, به وظایف اجتماعی و خدمت به دیگران نیز توجه داشته باشد:

"لَیسَ الْبِرَّ أَنْ تُوَلُّوا وُجُوهَکُمْ قِبَلَ الْمَشْرِقِ وَ الْمَغْرِبِ وَ لکِنَّ الْبِرَّ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَ الْیوْمِ الْآخِرِ وَ الْمَلائِکَهِ وَ الْکِتابِ وَ النَّبِیینَ وَ آتَی الْمالَ عَلی حُبِّهِ ذَوِی الْقُرْبی وَ الْیتامی وَ الْمَساکینَ وَ ابْنَ السَّبیلِ وَ السَّائِلینَ وَ فِی الرِّقابِ وَ أَقامَ الصَّلاهَ وَ آتَی الزَّکاهَ وَ

1- (نحل/ 30)
2- (طور/28)
3- (عبس/ 16)