درآمدی بر اخلاق پزشکی در اسلام صفحه 184

2- . تفسیر المیزان، ج 4، ص 37.

"أَنَّکُمْ کُنْتُمْ تَخْتانُونَ أَنْفُسَکُمْ: شما به خویشتن خیانت می ورزید.(1)

بر این مبنا خودآزاری، خودکشی و خودفراموشی، رفتاری ناسازگار با امانت داری، و خودشناسی و خودمحاسبه گری شرط امانت داری نسبت به خود است. در این دیدگاه، هر یک از اعضای بدن حقوقی دارند که شرط امانت داری، شناخت و رعایت آنهاست. در رساله حقوق امام سجاد علیه­السلام این حقوق بیان شده است.(2)

امانت داری در برابر خدا

خداوند که آفریدگار ماست، پروردگار ما نیز هست: "رَبَّکُمُ الَّذی خَلَقَکُمْ"(نساء/ 1) او برای تکامل و تعالی ما برنامه­های متعددی فراهم آورده و الگوهای مشخصی ارائه کرده است. کتاب­های آسمانی، بیانگر برنامه زندگی و پیامبران و پاکان، نشانگر راه زندگی در طریق درست بوده­اند.

اینها هدیه­های الهی به انسان در طول تاریخ بوده و رسم امانت­داری اقتضا می­کند که بشر به بهترین شکل از آنها بهره­مند گردد.

رسول خدا در مواضع متعدد، قرآن کریم و اهل­بیت علیهم­السلام را دو یادگار بزرگ خود برای امت اسلام معرفی کرده و در آخرین حج خود خطاب به حاضران فرموده است:

"أَلَا وَ إِنِّی سَائِلُکُمْ غَداً مَا ذَا صَنَعْتُمْ بِالثَّقَلَینِ مِنْ بَعْدِی فَانْظُرُوا کَیفَ تَکُونُونَ خَلَفْتُمُونِی فِیهِمَا حِینَ تَلْقَوْنِی قَالُوا وَ مَا هَذَانِ الثَّقَلَانِ یا رَسُولَ اللَّهِ قَالَ أَمَّا الثَّقَلُ الْأَکْبَرُ فَکِتَابُ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ ... وَ أَمَّا الثَّقَلُ الْأَصْغَرُ فَهُوَ حَلِیفُ الْقُرْآنِ وَ هُوَ عَلِی بْنُ أَبِی طَالِبٍ وَ عِتْرَتُهُ وَ إِنَّهُمَا لَنْ یفْتَرِقَا حَتَّی یرِدَا عَلَی الْحَوْضَ: آگاه باشید، فردا که بر من وارد می­شوید از شما خواهم پرسید که بعد از من