- اشاره 1
- مقدمه 2
- دو دیدگاه در اخلاق 8
- واژه های اخلاقی در قرآن 19
- بهداشت تغذیه 57
- بهداشت جنسی 64
- بهداشت محیط 66
- حق حیات انسان 96
- حق حیات حیوانات 99
- پزشکی و حفظ حیات 102
- برترین فضیلت 113
- تقوا در کلام امام علی علیه السلام 128
- تقوا، مصونیت است نه محدودیت 131
- ارتباطات انسان 138
- ارتباط پزشک و بیمار 139
- مراجعه به همجنس 140
- لمس بدن بیمار 143
- درمان با حرام 144
- مواسات 151
- انفاق 152
- رابطه احسان و تقوا 158
- بِرّ و نیکی 159
- خیرخواهی 161
- خیر رسانی 163
- خدمتگزاری 164
- امانت داری و ایمان 176
- امانت داری نسبت به خود 183
- امانت داری در برابر خدا 184
- امانت داری در برابر خانواده و جامعه 185
- بسترهای امانت داری 187
- امانتداری، عامل رفاه جامعه 188
- اموال عمومی 190
- رعایت صرفه و صلاح 191
- مسئولیت درمان 195
- منابع انسانی 195
- مسئولیت پذیری 196
- رعایت اهلیت در مسئولیت 197
- کیفیت کار 200
- آسیب کم کاری 203
- اسرار بیماران 207
- جسم بیماران 209
- ناموس بیماران 210
- حقیقت گویی 212
1- . همان، جمله 11189.
2- . محمدی ریشهری محمد، دانش نامه احادیث پزشکی، ترجمه حسین صابری، آداب طبابت و وظایف طبیب.
3- . ابن المقرئ أبو بکر محمد بن إبراهیم، المعجم، مکتبه الرشد، الریاض، 1419 ه-، باب الیاء، ج 1، ص 128.
پزشک امین، در پیشنهاد جراحی به بیمار، بیش از آنکه به درآمد خود بیندیشد، به ضرورت این اقدام و درصد زیان آن برای جسم بیمار میاندیشد.
پزشک امین، در صورت بیدقتی در تشخیص یا قصور در جریان درمان، که منجر به زیان دیدن جسم بیمار شود، خود را مدیون شمرده و در مقام جبران خسارت برمیآید، گرچه بیمار متوجه نشود و اقدام به شکایت ننماید.
پزشک امین، هیچ اقدامی که موجب زیان بیمار شود انجام نمیدهد، گرچه به درخواست بیمار و رضایت او باشد. زیرا او در رتبه نخست، از جانب خداوند امین شمرده شده و خداوند اجازه چنین تصرفی را به او نداده است. لذا در بحث اتونومی گفتیم که پزشک مجاز به اتانازی و سقط جنین نیست، گرچه خواستۀ بیمار باشد.
ناموس بیماران
عفّت به معنای خویشتن داری در عین برخورداری، یکی از آداب امانت داری نسبت به مردم است. به همین دلیل در آموزه های دینی از چشم غیر عفیف و نگاه هوسآلود، به عنوان چشم خائن و خیانت در نگاه تعبیر شده است:
"یعْلَمُ خائِنَهَ الْأَعْینِ وَ ما تُخْفِی الصُّدُورُ: خداوند چشم هایی را که به خیانت می نگرد و آنچه را سینه ها پنهان می دارند، می داند."(1)
یکی از معضلات اخلاقی در نهادهای درمانی، برقراری روابط نامشروع میان درمانگر و درمانگیر است، که لازمۀ امانت داری در حرفه، پیشگیری از هر نوع رابطۀ غیر شغلی است که با پاکدامنی ناسازگار باشد.(2)
در همه ادیان آسمانی، ناموس امانت است. هنگامی که دختر شعیب به پدرش گفت: "یا أَبَتِ اسْتَأْجِرْهُ إِنَّ خَیرَ مَنِ اسْتَأْجَرْتَ الْقَوِی الْأَمینُ: ای پدر! موسی را
1- (غافر/ 19)