درآمدی بر اخلاق پزشکی در اسلام صفحه 99

1- . آگاه حمید، "قرآن، حق حیات و چالشهای موجود"، پژوهش­های قرآنی، شماره 35.

از جامعه بشری ریشه­کن شود: "وَ إذا المَوءوده سُئِلت بِأی ذَنب قُتِلت: و درباره دختران زنده به­گور پرسیده شود: به کدامین گناه کشته شدند؟"(1)

حق حیات حیوانات

همۀ گونه­های حیات، آیات خداوندند و هر موجود زنده­ای، جانش محترم است. نه فقط انسان، بلکه حیوانات حق حیات دارند و اسلام به حقوق حیوانات توجه ویژه­ای دارد. در متون روایی و کتب فقهی، این موضوع در ابواب مختلف مورد تاکید قرار گرفته است.

در مجموعه بزرگ بحارالانوار که مشتمل بر 110 مجلد می­باشد، دو جلد 61 و 62 به موضوع حیوانات و احکام و حقوق و آداب مربوط به آنها اختصاص یافته است. فقیهان نیز در احکام نماز و

حج و زکات و همچنین ذبح و شکار حیوانات، در موارد متعدد به این موضوع اشاره داشته­اند که به نمونه­ای از آن اشاره می­شود:

"هرگاه کسی بترسد که اگر آب را به مصرف وضو یا غسل رساند، خود او یا بستگانش از تشنگی بمیرند یا مریض شوند، یا به قدری تشنه شوند که تحمّل آن مشقّت دارد، باید به جای وضو و غسل تیمّم نماید، و نیز اگر بترسد حیوانی از تشنگی تلف شود، باید آب را به آن بدهد و تیمّم نماید، گرچه آن حیوان مال خودش نباشد."(2)

امام علی علیه السلام نیز در نامه­ای به کارگزارش، در مورد نحوه گرفتن زکات از دامداران می­نویسد:

"مراقب باش کسی بر حیوانات آزار نرساند و آنها را تند نراند و رنج ندهد. کسی بین شترِ مادر و بچه اش جدایی نیندازد و شتر مادر را آن قدر ندوشد که