فقه و زندگی 17: احکام و آداب مدیریت و کارمندی صفحه 28

گاهی خدمتگزاری دچار آسیب می شود و به زمینه های تباهی تبدیل می شود. این آسیب ها عبارتند از:

1. عدم مطابقت گفتار با عملکرد

عدم مطابقت گفتار با عمل به خاطر برخی رذائل اخلاقی است و آن در نفس مدیر یا کارمندی ریشه زده است که در جهت تهذیب نفس قدمی برنداشته است. می بایست قبل از قبول مسئولیت آنها را از نفس خود دور می کرد، ولی موفّق نشده و الآن تیغ به دست زنگی مست داده و اعمال او نتیجه تأثیرات آن ملکات فاسده است. به همین دلیل تا تهذیب صورت نگرفته باشد قبول مسئولیت خطرناک و مفسده آور است. پس تزکیه مقدّم بر تعلیم و قبول مسئولیت است. تزکیه مسئولیت و علم را هدایت می کند تا در مسیر صحیح خود قرار گیرد.

امام خمینی رحمه الله:

«اینها نمی دانم چه جور مردمی هستند؟ خودشان را به اسم خدمتگزار جا می زنند لکن دائماً برخلاف مسیر، قدم برمی دارند و قدم هایشان برخلاف مسیر ملت است، کارشکنی می کنند، مردم را به یأس می کشانند.» (1)

2. تک روی در مصلحت اندیشی

امیرالمؤمنین علیه السلام می فرمایند:

فَلَا تَکُفُّوا عَن مَقَالَهٍ بِحَقٍّ أوْ مَشوِرَتٍ بِعَدْلٍ، فَأنِّی لَسْتُ فِی نَفسِی بِفَوقٍ اَنْ أخطِی ءَ، وَ لا آمَنُ ذَلِکَ مِنْ فِعْلِی اِلّا یَکْفِیَ اللَّهُ مِن نَفسِی مَا هُوَ اَملَکُ بِهِ مِنِّی. (2)