فقه و زندگی 17: احکام و آداب مدیریت و کارمندی صفحه 30

باشد، و به اصطلاح اجتهاد در عقل لازم است»(1). یک مدیر باید بداند که از نشانه های کمال عقل استفاده از عقول دیگران در تصمیم گیری است.

3. ناامیدکردن مردم

ابراز حاجت به هرکس که باشد، نشانه امید داشتن به او دربرآورده شدن حاجت است، یعنی صاحب حاجت امیدوار است. حال اگر حاجت را به نزد مدیر آورد، مأیوس برگشت، آن امید ازبین رفته و به یأس تبدیل می شود. در این صورت دیگر حاجتی به او ارائه نخواهد شد و این بدترین نوع برخورد بین مدیر و مردم است که مورد غضب خداوند است.

امام صادق علیه السلام می فرمایند:

«در اثبات اعتماد به برادر دینی، همین بس که شخص حاجت مند، حاجت خود را نزد او آورد.»(2)

نتیجه اینکه، مدیر در اثر عدم خدمت به برادران دینی خود، اعتماد آنان، که مهمترین سرمایه و درّ محکم او در برابر دشمنان است، را ازدست می دهد و چاره ای جز زبون بودن برای حفظ قدرت ندارد، چون پشتوانه ندارد.

مدیر خدمتگزار به خدا تکیه داده و از قدرت بیکران مردم برخوردار است، زیرا خداوند فرموده است که: هرکس بین خود و خدای خویش را اصلاح نماید، خدا بین او و مردم را اصلاح می کند. (3)

1- آیهاللَّه جوادی آملی، سخنرانی در حسینه شهرستان آمل، محرم1380.
2- اصول کافی، ج2، ص198، حدیث8.
3- همان، ج8، ص307.