فقه و زندگی 17: احکام و آداب مدیریت و کارمندی صفحه 60

5. هدایا، سفارشات

اشاره

سؤال: چنانچه فردی از باب تشکر و قدردانی از کارمند، هدیه ای به او اهدا کند، حکمش چیست؟ هرچند آن کارمند بدون هیچ گونه چشم داشتی، کاری را انجام داده باشد؟

جواب: هدیه در محیط کار و از جانب ارباب رجوع یکی از خطرناکترین چیزها است و هرچه بیشتر از آن اجتناب کنید، به صرفه دنیا و آخرت شما خواهد بود. فقط در یک صورت، دریافت آن جایز است و آن، این است که هدیه دهنده با اصرار زیاد و با امتناع مأمور از قبول، بالاخره از قبول به نحوی آن را اهداء کند. آن هم بعد از انجام کار و بدون مذاکره و حتی توقع قبلی. (1)

سؤال: هدایا، اعم از نقدی، خوراکی و غیره که توسط ارباب رجوع با رضایت و طیب خاطر به کارمندان دولت داده می شود، چه حکمی دارد و اموالی که به صورت رشوه به کارمندان داده می شوند، اعم از این که براثر توقّع انجام کاری برای پرداخت کننده باشد یا خیر، چه حکمی دارند و