قرآن و تربیت اجتماعی کودک صفحه 230

8 - روش الگویی، یادگیری غیر مستقیم یا مشاهده ای: پایدارترین و در عین حال خوشایندترین یادگیری است، در این نوع یادگیری، یادگیرنده مطابق تمایلات و انگیزه های خود، آگاهانه و بدون هرگونه جبر و فشار روانی، همه حواس خود را متوجه رفتارمورد نظر می کند و با نوعی احساس خوشایندی و به دور از دشواری بر دانسته ها و تجارب خویش می افزاید. اگر اولیاء و معلمان بتوانند بسیاری از رفتارهای مطلوب را به طور غیر مستقیم و یا ضمنی، از طریق بهره گیری از وجود الگوهای رفتاری، در کودکان و نوجوانان پدید آورند، بسیار ارزشمند و مؤثر خواهدبود؛

9 - در یادگیری ضمنی یا مشاهده ای به جهت آن که یادگیرنده آگاهانه و داوطلبانه به موضوع یا رفتار خاصی دقت می کند، از نگرش مثبت و انگیزه قوی و غنی برخوردار است، کمتر دچار فشار ذهنی و خستگی شده و از دامنه توجه گسترده تری بهره می برد؛ در حالی که در آموزش های مستقیم همیشه چنین نیست و ممکن است یادگیرنده یا دانش آموز نسبت به موضوع یادگیری، رغبت و انگیزه ای از خود نشان ندهد و زودتر خسته شود.(1)

2. روش تشویق

یکی از شیوه های مؤثر در فرآیند تربیت اجتماعی افراد، شیوه تشویق رفتار و عملکرد مطلوب آن ها به منظور افزایش تکرار و تثبیت آن عمل و رفتار می باشد. انسان بر مبنای فطرتش مایل به کمال و نیکویی و دوستدار تشویق و قدردانی است و بر این اساس بهترین روش در برانگیختن انسان ها برای اصلاح رفتار و تقویت و تکرار عملکرد مطلوب و مثبت روش تشویق و تحسین می باشد.(2)

«تشویق» در لغت به معنای به شوق آوردن و راغب ساختن است.(3) روش تشویق به کار گرفتن آدابی است برای تحقق این معنا در آدمی، یعنی آدابی برای برانگیختگی، برای شکوفا شدن استعدادهای انسان در جهت کمال مطلق.

1- (1) حسن زارعیان، مهارت های تربیتی، ص 7؛ فاطمه رمضانی و مسعود حیدری، روش های تربیت اجتماعی کودک بر اساس قرآن و نهج البلاغه، ص 7.
2- (2) . عباس اناری نژاد، مقاله: تربیت اجتماعی از منظر نهج البلاغه، ص 183.
3- (3) . فاطمه رمضانی، مسعود حیدری، روش های تربیت اجتماعی کودک بر اساس قرآن و نهج البلاغه، ص 10؛ ر. ک: حسن عمید، فرهنگ لغت فارسی.