- کَلِمَهٌ فیِ الْخَوْفِ وَ الْخَشْیَهِ خوف و خشیت 1
- کَلِمَهٌ فیِ الرَّجاءِ رجاء و امیدواری 2
- کَلِمَهٌ فیِ ذَمِّ الْعَجَلَهِ نکوهش شتاب زدگی و عجله 3
- کَلِمَهٌ فیِ الْغٖیرَهِ وَ الْحَمِّیَهِ غیرت و حمیّت 3
- کَلِمَهٌ فیِ ذَمِّ الْغَضَبِ نکوهش غضب 4
- کَلِمَهٌ فیِ الْحِلْمِ ستایش بردباری 5
- کَلِمَهٌ فیِ الْعَفْوِ مدح عفو 5
- کَلِمَهٌ فیِ الرِّفْقِ مدح رفق 6
- کَلِمَهٌ فیِ ذَمِّ سُوءِ الْخُلْقِ نکوهش بدخلقی 7
- کَلِمَهٌ فیِ ذَمِّ الْعَداوَهِ وَ الشَّتْمِ نکوهش عداوت و ناسزاگویی 7
- کَلِمَهٌ فیِ ذَمِّ العُجْبِ نکوهش خودبینی 9
- کَلِمَهٌ فیِ التَّکَبُّرِ وَ التَّواضُعِ نکوهش تکبّر و مدح فروتنی و تواضع 10
- کَلِمَهٌ فیِ ذَمِّ الْقَساوَهِ نکوهش قساوت قلب 11
- کَلِمَهٌ فیِ الشَّرَهِ نکوهش شکم پرستی 12
- کَلِمَهٌ فیِ ذَمِّ حُبِّ الدُّنْیا نکوهش محبت دنیا 13
- کَلِمَهٌ فیِ الْفَقْرِ تنگدستی و فقر 14
- کَلِمَهٌ فیِ ذَمِّ السُّؤآلِ نکوهش سؤال 15
- کَلِمَهٌ فیِ ذَمِّ الْحِرْصِ نکوهش حرص 16
- کَلِمَهٌ فیِ ذَمِّ الطَّمَعِ نکوهش طمع 17
- کَلِمَهٌ فیِ ذَمِّ الْبُخْلِ نکوهش بخل 18
- کَلِمَهٌ فیِ السَّخاءِ سخاوت 19
- تَکْمِلَهٌ لَطٖیفَهٌ 20
- کَلِمَهٌ فیِ الْأِجْتِنابِ عَنِ الْحَرامِ پرهیز از مال حرام 21
- کَلِمَهٌ فیِ ذَمِّ الَتَّکَلُّمِ بِما لا یَعْنیٖ نکوهش سخن بی فایده گفتن 22
- کَلِمَهٌ فیِ ذَمِّ الْحَسَدِ نکوهش حسد 23
- کَلِمَهٌ فیِ ذَمِّ تَحقٖیرِ النّاسِ نکوهش حقیر کردن مردم 24
- کَلِمَهٌ فیِ ذَمِّ الظُّلْمِ نکوهش ظلم و ستم 25
- کَلِمَهٌ فیِ قَضاءِ حاجَهِ الْمُؤْمِنِ قضاء و برآوردن حاجت مؤمن 26
- کَلِمَهٌ فیِ الْقاءِ السُّرُورِ فیٖ قَلْبِ الْمُؤْمِنِ شاد کردن دل مؤمنان 27
- کَلِمَهٌ فیِ مَدْحِ الْأُلْفَهِ مدح الفت 28
- کَلِمَهٌ فیِ اْلأَمْرِ بِالْمَعْرُوفِ وَ النَّهْیِ عَنِ الْمُنْکَرِ امر به معروف و نهی از منکر 28
- کَلِمَهٌ فیِ صِلَهِ الرَّحِمِ پیوند با خویشان 29
- کَلِمَهٌ فیِ عُقُوقِ الْوالِدَیْنِ اذیت کردن به پدر و مادر 30
- کَلِمَهٌ فیِ مُراعاهِ الْجارِ مراعات همسایگان 31
- کَلِمَهٌ فیِ ذَمِّ اظْهارِ الْعُیُوبِ نکوهش عیب جوئی و اظهار عیوب 32
- کَلِمَهٌ فیِ حِفْظِ السِّرِّ حفظ سرّ 33
- کَلِمَهٌ فیِ ذَمِّ النَّمٖیمَهِ نکوهش سخن چینی 34
- کَلِمَهٌ فیِ ذَمِّ الشَّماتَهِ نکوهش شماتت 35
- کَلِمَهٌ فیِ ذَمِّ الْمِراءِ نکوهش مراء و جدال 35
- کَلِمَهٌ فیِ ذَمِّ الْأِسْتِهْزاءِ نکوهش استهزاء و مسخره کردن 36
- کَلِمَهٌ فیِ ذَمِّ الْأِفْراطِ فیِ الْمِزاحِ نکوهش زیاده روی در شوخی 37
- کَلِمَهٌ فیِ ذَمِّ الْغَیبَهِ نکوهش غیبت 38
- کَلِمَهٌ فیِ ذَمِّ الْکِذْبِ نکوهش دروغ گوئی 39
- کَلِمَهٌ فیِ آفاتِ اللِّسانِ مفاسد زبان 42
- کَلِمَهٌ فیِ ذَمِّ حُبِّ الرِّیاسَهِ نکوهش حبّ ریاست 44
- کَلِمَهٌ فیِ الْخُمُولِ خمول و گمنامی 45
- کَلِمَهٌ فیِ ذَمِّ الرِّیاءِ نکوهش ریا 46
- کَلِمَهٌ فیِ ذَمِّ طُولِ الْأَمَلِ نکوهش آرزوهای دور و دراز 48
- کَلِمَهٌ فیِ ذَمِّ مَدْحِ الرِّضا ستایش رضا 51
- کَلِمَهٌ فیِ مَدْحِ الصَّبْرِ ستایش صبر 53
- کَلِمَهٌ فیِ مَدْحِ الشُّکْرِ ستایش شکر 55
- خاتمه 58
- فهرست 64
کَلِمَهٌ فیِ السَّخاءِ سخاوت
ضدّ بخل سخاوت است، که آن از مَعالی اخلاق و صاحب آن پسندیدۀ اهل آفاق است.
از کلام حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام است: مَنْ جادَ سادَ.(1) یعنی: هر که جُود ورزید بزرگ گردید.
فریدون فرّخ فرشته نبود ز مشک و ز عنبر سرشته نبود
به داد و دِهش یافت آن نیکویی تو داد و دِهش کن فریدون تویی
و فضیلت این صفت ظاهر و روشن و صاحب آن در نزد خالق و مخلوق محبوب و مُسْتَحْسَنْ است.
سَخی محبوب اهل زمین و آسمان است، و نام حاتم هنوز به نیکی جاری بر زبان است.
نماند حاتم طائی و لیک تا به ابد بماند نام بلندش به نیکوئی مشهور
پس ای جان من؛
خور و پوش و بخشای و راحت رساننگه می چه داری ز بهر کسان
زر و نعمت اکنون بده کان تستکه بعد از تو بیرون ز فرمان تست
تو با خود ببر توشۀ خویشتنکه شَفقت نیاید ز فرزند و زن
1- (1) - شرح غررالحکم 152/5.