- کَلِمَهٌ فیِ الْخَوْفِ وَ الْخَشْیَهِ خوف و خشیت 1
- کَلِمَهٌ فیِ الرَّجاءِ رجاء و امیدواری 2
- کَلِمَهٌ فیِ ذَمِّ الْعَجَلَهِ نکوهش شتاب زدگی و عجله 3
- کَلِمَهٌ فیِ الْغٖیرَهِ وَ الْحَمِّیَهِ غیرت و حمیّت 3
- کَلِمَهٌ فیِ ذَمِّ الْغَضَبِ نکوهش غضب 4
- کَلِمَهٌ فیِ الْعَفْوِ مدح عفو 5
- کَلِمَهٌ فیِ الْحِلْمِ ستایش بردباری 5
- کَلِمَهٌ فیِ الرِّفْقِ مدح رفق 6
- کَلِمَهٌ فیِ ذَمِّ الْعَداوَهِ وَ الشَّتْمِ نکوهش عداوت و ناسزاگویی 7
- کَلِمَهٌ فیِ ذَمِّ سُوءِ الْخُلْقِ نکوهش بدخلقی 7
- کَلِمَهٌ فیِ ذَمِّ العُجْبِ نکوهش خودبینی 9
- کَلِمَهٌ فیِ التَّکَبُّرِ وَ التَّواضُعِ نکوهش تکبّر و مدح فروتنی و تواضع 10
- کَلِمَهٌ فیِ ذَمِّ الْقَساوَهِ نکوهش قساوت قلب 11
- کَلِمَهٌ فیِ الشَّرَهِ نکوهش شکم پرستی 12
- کَلِمَهٌ فیِ ذَمِّ حُبِّ الدُّنْیا نکوهش محبت دنیا 13
- کَلِمَهٌ فیِ الْفَقْرِ تنگدستی و فقر 14
- کَلِمَهٌ فیِ ذَمِّ السُّؤآلِ نکوهش سؤال 15
- کَلِمَهٌ فیِ ذَمِّ الْحِرْصِ نکوهش حرص 16
- کَلِمَهٌ فیِ ذَمِّ الطَّمَعِ نکوهش طمع 17
- کَلِمَهٌ فیِ ذَمِّ الْبُخْلِ نکوهش بخل 18
- کَلِمَهٌ فیِ السَّخاءِ سخاوت 19
- تَکْمِلَهٌ لَطٖیفَهٌ 20
- کَلِمَهٌ فیِ الْأِجْتِنابِ عَنِ الْحَرامِ پرهیز از مال حرام 21
- کَلِمَهٌ فیِ ذَمِّ الَتَّکَلُّمِ بِما لا یَعْنیٖ نکوهش سخن بی فایده گفتن 22
- کَلِمَهٌ فیِ ذَمِّ الْحَسَدِ نکوهش حسد 23
- کَلِمَهٌ فیِ ذَمِّ تَحقٖیرِ النّاسِ نکوهش حقیر کردن مردم 24
- کَلِمَهٌ فیِ ذَمِّ الظُّلْمِ نکوهش ظلم و ستم 25
- کَلِمَهٌ فیِ قَضاءِ حاجَهِ الْمُؤْمِنِ قضاء و برآوردن حاجت مؤمن 26
- کَلِمَهٌ فیِ الْقاءِ السُّرُورِ فیٖ قَلْبِ الْمُؤْمِنِ شاد کردن دل مؤمنان 27
- کَلِمَهٌ فیِ اْلأَمْرِ بِالْمَعْرُوفِ وَ النَّهْیِ عَنِ الْمُنْکَرِ امر به معروف و نهی از منکر 28
- کَلِمَهٌ فیِ مَدْحِ الْأُلْفَهِ مدح الفت 28
- کَلِمَهٌ فیِ صِلَهِ الرَّحِمِ پیوند با خویشان 29
- کَلِمَهٌ فیِ عُقُوقِ الْوالِدَیْنِ اذیت کردن به پدر و مادر 30
- کَلِمَهٌ فیِ مُراعاهِ الْجارِ مراعات همسایگان 31
- کَلِمَهٌ فیِ ذَمِّ اظْهارِ الْعُیُوبِ نکوهش عیب جوئی و اظهار عیوب 32
- کَلِمَهٌ فیِ حِفْظِ السِّرِّ حفظ سرّ 33
- کَلِمَهٌ فیِ ذَمِّ النَّمٖیمَهِ نکوهش سخن چینی 34
- کَلِمَهٌ فیِ ذَمِّ الْمِراءِ نکوهش مراء و جدال 35
- کَلِمَهٌ فیِ ذَمِّ الشَّماتَهِ نکوهش شماتت 35
- کَلِمَهٌ فیِ ذَمِّ الْأِسْتِهْزاءِ نکوهش استهزاء و مسخره کردن 36
- کَلِمَهٌ فیِ ذَمِّ الْأِفْراطِ فیِ الْمِزاحِ نکوهش زیاده روی در شوخی 37
- کَلِمَهٌ فیِ ذَمِّ الْغَیبَهِ نکوهش غیبت 38
- کَلِمَهٌ فیِ ذَمِّ الْکِذْبِ نکوهش دروغ گوئی 39
- کَلِمَهٌ فیِ آفاتِ اللِّسانِ مفاسد زبان 42
- کَلِمَهٌ فیِ ذَمِّ حُبِّ الرِّیاسَهِ نکوهش حبّ ریاست 44
- کَلِمَهٌ فیِ الْخُمُولِ خمول و گمنامی 45
- کَلِمَهٌ فیِ ذَمِّ الرِّیاءِ نکوهش ریا 46
- کَلِمَهٌ فیِ ذَمِّ طُولِ الْأَمَلِ نکوهش آرزوهای دور و دراز 48
- کَلِمَهٌ فیِ ذَمِّ مَدْحِ الرِّضا ستایش رضا 51
- کَلِمَهٌ فیِ مَدْحِ الصَّبْرِ ستایش صبر 53
- کَلِمَهٌ فیِ مَدْحِ الشُّکْرِ ستایش شکر 55
- خاتمه 58
- فهرست 64
بدان که: افضل قُرُبات سعی در مهمّات ذَوِی الحاجات است.
حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام به کمیل بن زیاد فرمود:
یا کُمَیْلُ مُرْ اهْلَکَ انْ یَروُحُوا فِی کَسْبِ الْمَکارِم وَ یُدْلِجُوا فِی حاجَهِ مَنْ هُوَ نائِمٌ.(1)
طریقت به جز خدمت خلق نیست به تسبیح و سجّاده و دلق نیست
ره نیک مردان آزاده گیر چو استاده ای دست افتاده گیر
کسی نیک بیند به هر دو سرای که نیکی رساند به خلق خدای
خدا را بر آن بنده بخشایش است که خلق از وجودش در آسایش است
کَلِمَهٌ فیِ الْقاءِ السُّرُورِ فیٖ قَلْبِ الْمُؤْمِنِ شاد کردن دل مؤمنان
ای برادر! تا توانی دل مؤمنان را شاد گردان که ثواب آن از حدّ فزون است. شاد کردن دلی بهتر از آباد کردن کشوری است.
تا توانی دلی به دست آر دل شکستن هنر نمی باشد
حضرت رسول صلی الله علیه و آله و سلم فرموده اند: که محبوب ترین اعمال نزد حق تعالی، داخل کردن سرور است بر مؤمنین.(2)
1- (1) - نهج البلاغه چاپ فیض الاسلام ص 1200 حکمت 249.
2- (2) - بحارالانوار، ج 71 ص 289.