- مقدمه ناشر 1
- فصل اوّل: گر در بیان چهار قوه عقل و شهوت و غضب و وهم 6
- اشاره 6
- فصل دوّم: لذت و الم هر یک از چهار قوه 7
- فصل سوّم: در بیان چهار صفت حکمت وعدالت و شجاعت و عفت 8
- فصل چهارم: در بیان چهار صفت جهل و جور و جبن و شره 10
- فصل پنجم: در بیان دو جنس رذیله که در برابر هر صفت نیکی است 11
- مقام اوّل: در بیان عدالت و اقسام آن 13
- اشاره 13
- مقام دوّم: در بیان رذیله قوه عاقله 14
- مقام سوّم: در بیان صفات رذیله و حمیده غضبیه 22
- اشاره 69
- مقام چهارم: در بیان رذائل و فضائل شهویه 69
- فصل عطاها و انفاقات 96
- اشاره 108
- مقام پنجم: رذائل و فضائل متعلق به سه قوه یا دو قوه 108
- تتمیم: 205
سعدی:
تأمل کنان در خطا و صواب
به از ژاژخوایان حاضر جواب
کمال است در نفس انسان سخن
تو خود را به گفتار ناقص مکن
کم آواز هرگز نبینی خجل
جوی مشک بهتر که یک توده گل
و ضدّ آن خاموشی و ترک سخنان بی فائده است که فضیلت آن بسیار و فائدۀ آن بی شمار؛آورده اند که شخصی از جناب لقمان پرسید که دانائی و حکمت تو چه چیز است؟گفت:سؤال نمی کنم از چیزی که کفایت کرده شده ام از آن،و بر خود نمی پسندم چیز بی فائده را (1).
از حضرت امام محمّد باقر علیه السّلام مروی است که فرمودند:جز این نیست که شیعیان و دوستان ما زبانهای ایشان لال است (2).
و ذکر این مقام مفصّلتر در آخر صفت هیجدهم از مقام آتیه خواهد آمد،انشاء اللّه تعالی.
مقام پنجم: رذائل و فضائل متعلق به سه قوه یا دو قوه
اشاره
در بیان صفاتی که متعلّق است به سه قوّۀ عاقله و غضبیّه و
1- 1) -جامع السعادات ج 2،ص 190.
2- 2) -اصول کافی ج 2،ص 113:انّما شیعتنا الخرس(بضمّ الخاء جمع الاخرس).