خلاصه معراج السعاده یا المقامات العلیه در علم اخلاق صفحه 14

اوّل آنکه میان بندگان و خالق ایشان می باشد،و آن کسب معرفت و تحصیل محبّت و سعی در بجا آوردن فرمان خدا در اطاعت پیغمبران،و انقیاد احکام شریعت،و امتثال آداب دین و ملّت است.

دوّم عدالتی است که در میان مردم می باشد،که اداکردن حقوق،و ردّ امانات،و انصاف دادن در معاملات،و تعظیم بزرگان،و احترام پیران،و فریادرسی مظلومان،و دستگیری ضعیفان و نحوانیها.

سوّم عدالتی است که میان زنده ها و اموات ذوی الحقوق ایشان می باشد،مثل اداکردن قرض مردگان،و بجا آوردن وصیّتهای ایشان،و یادکردن آنها را به تصدّق و استغفار و دعاء و غیره؛و این عدالت به معنی اعمّ است و عدالت به معنی اخصّ که مقابل ظلم اس بعد از این خواهد آمد،انشاء اللّه تعالی.

مقام دوّم: در بیان رذیله قوه عاقله

در بیان معالجۀ اخلاق ذمیمه که متعلّق است به قوّۀ عاقله:

دانستی که اجناس رذائل متعلّقه به قوۀ عاقله دو قوّه است؛ یکی در طرف افراط،دیگری در طرف تفریط،و در تحت آنها انواعی چند است؛و ما اوّل جنس را با ضدّ آنها که حدّ وسط است بیان کنیم،و بعد از آن شرح انواع را می نمائیم،انشاء اللّه تعالی و همچنین در سایر مقامات آینده؛پس در این مقام دو مطلب است: