خلاصه معراج السعاده یا المقامات العلیه در علم اخلاق صفحه 6

باب اوّل: در بیان سبب انحراف و اخلاق ذمیمه و بیان قوای انسانی

اشاره

در بیان سبب انحراف از طریق پسندیده و حصول اخلاق ذمیمه و بیان قوای انسانی؛و در این چند فصل است:

فصل اوّل: گر در بیان چهار قوه عقل و شهوت و غضب و وهم

بدانکه روح در مملکت تن بمنزلۀ سلطان است،و از برای او از اعضاء و جوارح لشکر و خدم بسیار است که هریک را خدمتی مقرّر و شغلی معیّن است،و از میان ایشان چهار قوّه است که حکمران مملکت و سرداران لشکرند،و سایر قوی زیردستان و فرمان بردارند؛و این چهار قوّه:

یکی عقل است که بمنزلۀ وزیر است از برای روح.

دوّم شهوت است که مانند عامل خراج است،و طمّاع و دروغ زن و همیشه مخالف با عقل است.