- مقدمه ناشر 1
- فصل اوّل: گر در بیان چهار قوه عقل و شهوت و غضب و وهم 6
- اشاره 6
- فصل دوّم: لذت و الم هر یک از چهار قوه 7
- فصل سوّم: در بیان چهار صفت حکمت وعدالت و شجاعت و عفت 8
- فصل چهارم: در بیان چهار صفت جهل و جور و جبن و شره 10
- فصل پنجم: در بیان دو جنس رذیله که در برابر هر صفت نیکی است 11
- مقام اوّل: در بیان عدالت و اقسام آن 13
- اشاره 13
- مقام دوّم: در بیان رذیله قوه عاقله 14
- مقام سوّم: در بیان صفات رذیله و حمیده غضبیه 22
- مقام چهارم: در بیان رذائل و فضائل شهویه 69
- اشاره 69
- فصل عطاها و انفاقات 96
- اشاره 108
- مقام پنجم: رذائل و فضائل متعلق به سه قوه یا دو قوه 108
- تتمیم: 205
خورد و کشت،و بدبخت آنکه مرد و هشت!
حضرت موسی علیه السّلام،قارون را نصیحت کرد که «أَحْسِنْ کَما أَحْسَنَ اللّهُ إِلَیْکَ» (1)،نشنید عاقبتش شنیدی که از اندوخته بدو چه رسیدی.
آن کس که به دینار و درم خیر نیندوخت
سر عاقبت اندر سر دنیا و درم کرد
خواهی متمتّع شوی از دنیی و عقبی
با خلق کرم کن که خدا با تو کرم کرد
سخاوت زمین است و سرمایه زرع
بده کاصل خالی نماند ز فرع
ز نعمت نهادن بلندی مجوی
که ناخوش شود آب استاده جوی
دانایان گفته اند که:دو کس مردند و حسرت بردند؛یکی آنکه داشت و نخورد،دیگر آنکه دانست و نکرد.
فصل عطاها و انفاقات
چون مذمّت بخل و مدح سخاوت را شنیدی،پس بدانکه سخاوت شامل دو نوع از عطاها و انفاقات است:
اوّل؛انفاقات واجبه مانند زکاه و خمس و نفقۀ عیال و نحو آنها است،و تفصیل آنها در کتب فقهیّه است.
دوّم؛عطاهای مستحبّه است؛و آن بر چند قسم است:
1- 1) -سورۀ قصص آیۀ 77.