رساله آداب و سنن اسلامی و مناهی القرآن و النبیّ صلی الله علیه وآله وسلّم صفحه 20

أمیرالمؤمنین؟» و آن حضرت فرمود: بنعهٍ من الله، و فضلٍ من رجلٍ لم یَزُر اخاً، و لم یُدخل علی مؤمنٍ سروراً. قلت: و ما ذلک السرور؟ قال: یُفرّج عنه کرباً، أو یقضی عنه دیناً، أو یکشف عنه فاقهً.»

و نیز گوید: روزی به أمیرالمؤمنین(علیه السلام) گفتم: «کیف أصبحت یا أمیرالمؤمنین» و آن حضرت فرمود: ما صبح کردیم در حالی که نعمت هایی از خداوند و فضل او شامل حال ما شده که نمی توانیم شماره کنیم اضافه بر آنچه قابل شماره است، از این رو نمی دانیم بر کدامیک شاکر باشیم ...

و در همان کتاب نقل شده که به امام باقر(علیه السلام) گفته شد: کیف أصبحت؟ و آن حضرت فرمود: ما صبح کردیم در حالی که خود را غرق نعمت های خداوند دیدیم، و از گناهان خود جدا نشده ایم، وخداوند نعمت های خود را به ما ارزانی داشته، و ما به معاصی او مشغولیم، در حالی که ما به او نیازمندیم و او نیازی به ما ندارد.(1)

آداب مصافحه و معانقه

امام باقر(علیه السلام) از پدرانش(علیهم السلام) از جابر نقل نموده که گوید: من رسول خدا(صلی الله علیه وآله وسلّم) را ملاقات نمودم و به آن حضرت سلام کردم و او دست مرا فشرد و فرمود: فشردن مرد دست برادر خود را به منزله ی بوسیدن اوست.(2)

و در سخن دیگری فرمود: هنگامی که مؤمن با برادر مؤمن خود مصافحه می کند و از همدیگر جدا می شوند، گناهی از آنان باقی نمی ماند.(3)

امیرالمؤمنین(علیه السلام) می فرماید: هنگامی که برادران خود را ملاقات می کنید، با آنان مصافحه کنید، و اظهار شادی و مسرّت کنید، و اگر چنین کنید، همه گناهان و اَوزار از آنان برطرف می شود.

سپس فرمود:

1- - بحارالأنوار، ج76/18-17. از امالی طوسی، ج2/254-253.
2- - بحارالأنوار، ج76/23.
3- - همان، ص20. از خصال، ج1/13.