رساله آداب و سنن اسلامی و مناهی القرآن و النبیّ صلی الله علیه وآله وسلّم صفحه 215

اصحاب شمال، چه اصحاب شمالی (که نامه اعمالشان به نشانه جرمشان به دست چپ آنها داده می شود)! آنها در میان بادهای کشنده و آب سوزان قرار دارند، و در سایه دودهای متراکم و آتشزا! سایه ای که نه خنک است و نه آرامبخش! آنها پیش از این (در عالم دنیا) مست و مغرور نعمت بودند، و بر گناهان بزرگ اصرار می ورزیدند، و می گفتند: «هنگامی که ما مُردیم و خاک و استخوان شدیم، آیا برانگیخته خواهیم شد؟! یا نیاکان نخستین ما (برانگیخته می شوند)؟!» بگو: «اوّلین و آخرین، همگی در موعد روز معیّنی گردآوری می شوند، سپس شما ای گمراهان تکذیب کننده! قطعاً از درخت زقّوم می خورید، و شکمها را از آن پر می کنید، و روی آن از آب سوزان می نوشید، و همچون شتران مبتلا به بیماری عطش، از آن می آشامید! این است وسیله پذیرایی از آنها در قیامت! » ما شما را آفریدیم پس چرا (آفرینش مجدّد را) تصدیق نمی کنید؟! آیا از نطفه ای که در رحم می ریزید آگاهید؟! آیا شما آن را (در دوران جنینی) آفرینش (پی در پی) می دهید یا ما آفریدگاریم؟! ما در میان شما مرگ را مقدّر ساختیم و هرگز کسی بر ما پیشی نمی گیرد! تا گروهی را به جای گروه دیگری بیاوریم و شما را در جهانی که نمی دانید آفرینش تازه ای بخشیم! شما عالم نخستین را دانستید چگونه متذکّر نمی شوید (که جهانی بعد از آن است)؟! آیا هیچ درباره آنچه کشت می کنید اندیشیده اید؟! آیا شما آن را می رویانید یا ما می رویانیم؟! هر گاه بخواهیم آن را مبدّل به کاه در هم کوبیده می کنیم که تعجّب کنید! (بگونه ای که بگویید:) براستی ما زیان کرده ایم، بلکه ما بکلّی محرومیم! آیا به آبی که می نوشید اندیشیده اید؟! آیا شما آن را از ابر نازل کرده اید یا ما نازل می کنیم؟! هر گاه بخواهیم، این آب گوارا را تلخ و شور قرار می دهیم پس چرا شکر نمی کنید؟! آیا درباره آتشی که می افروزید فکر کرده اید؟! آیا شما درخت آن را آفریده اید یا ما آفریده ایم؟! ما آن را وسیله یادآوری (برای همگان) و وسیله زندگی برای مسافران قرار داده ایم!»