رساله آداب و سنن اسلامی و مناهی القرآن و النبیّ صلی الله علیه وآله وسلّم صفحه 27

9- و در کافی از معاویه بن عمار نقل شده که گوید: امام صادق(علیه السلام) به من فرمود : ... مصلح برای اصلاح اگر دروغ بگوید کذّاب نخواهد بود، چرا که دروغ برای اصلاح دروغ نوشته نمی شود.(1)

علامه مجلسی ذیل روایت فوق گوید: برخی گفته اند: در چنین جایی باید توریه شود، و این احوط است و واجب نیست. مؤلّف گوید: روایت شده که «إنّ الله یحبّ الکذب فی الصلاح کما أنّه یبغض الصدق فی الفساد»(2)

با توجه به این روایت توریه معنا ندارد. والله العالم.

آداب عطسه و تسمیت عاطس

امیرالمؤمنین(علیه السلام) ضمن حدیث مفصّلی می فرماید: اگر یکی از شما عطسه کرد، به او «یرحمک الله» بگویید، و اگر در جواب شما گفت: «یرحمکم الله» شما بگویید: «یغفرالله لکم یرحمکم» چرا که خداوند می فرماید:

«إِذا حُیِّیتُمْ بِتَحِیَّهٍ فَحَیُّوا بِأَحْسَنَ مِنْها أَوْ رُدُّوها إِنَّ اللَّهَ کانَ عَلی کُلِّ شَیْ ءٍ حَسِیباً»(3)

یعنی، «هر گاه به شما تحیّت گویند، پاسخ آن را بهتر از آن بدهید یا (لا اقل) به همان گونه پاسخ گویید! خداوند حساب همه چیز را دارد.»

در کتاب مکارم الأخلاق از ابی مریم نقل شده که گوید: شخصی در مجلس امام باقر(علیه السلام) عطسه نمود، و آن حضرت فرمود: «عطسه چه چیز خوبیست، چرا که دلیل راحت [و سلامت] بدن است، و همراه آن ذکر خدا و صلوات بر پیامبر خدا(صلی الله علیه وآله وسلّم) انجام می شود» پس من گفتم: محدّثین عراق روایت می کنند که در سه موضع نباید بر پیامبر خدا(صلی الله علیه وآله وسلّم) صلوات فرستاده شود؛ 1- هنگام

1- - کافی، ج2/209.
2- - بحارالأنوار، ج78/358.
3- - نساء/86.