رساله آداب و سنن اسلامی و مناهی القرآن و النبیّ صلی الله علیه وآله وسلّم صفحه 76

خدا(صلی الله علیه وآله وسلّم) انجام داد، و آن حضرت مدتی سر خود را روی قربوس حمار گذارد، و سپس سر مبارک را بالا کرد و فرمود: خدایا این کار عفیر است و کار من نیست.(1)

جابربن عبدالله انصاری گوید: رسول خدا(صلی الله علیه وآله وسلّم) به دیوانه و مصروعی برخورد نمود که مردم گرد او جمع شده بودند، و آن حضرت به آنان فرمود: برای چه جمع شده اید؟ گفتند: به این دیوانه نگاه می کنیم. رسول خدا(صلی الله علیه وآله وسلّم) فرمود: او دیوانه نیست [بلکه بیمار است] آیا می خواهید بگویم دیوانه ی واقعی کیست؟ گفتند: آری. فرمود: دیوانه کسی است که با تکبّر راه می رود، و به اطراف خود می نگرد، و از روی تکبّر شانه های خود را حرکت می دهد و این است دیوانه ای که مبتلای به تکبّر است.(2)

امام صادق(علیه السلام) می فرماید:

رسول خدا(صلی الله علیه وآله وسلّم) فرمود: کسی که از روی تکبّر راه برود، زمین و آنچه زیر زمین و آنچه بالای زمین است او را لعنت می کنند.(3)

مؤلّف گوید:

تکبّر بدترین خصلت هاست، چرا که متکبّر خود را بزرگ می پندارد، و بزرگی شأن خدای جبّار است و تکبّر سبب می شود که متکبّر برای هیچ صاحب حقّی حرمت قائل نیست و خود را بهتر از هر کسی می داند، و خصلت مقابل آن تواضع است، و تواضع افضل صفات نیک و مادر همه ی خوبی هاست.

و در روایتی از حضرت رضا(علیه السلام) نقل شده که شخصی به آن حضرت گفت: «ماحدّ التواضع الذی إذا فعله العبد کان متواضعاً؟ و امام(علیه السلام) فرمود: «التواضع درجات: منها أن یعرف المرأ قدر نفسه

1- - رجال کشی، ص188، بحارالأنوار، ج76/300.
2- - معانی الأخبار، ص237، بحارالأنوار، ج76/303.
3- - همان، از ثواب الاعمال، ص245.