رساله آداب و سنن اسلامی و مناهی القرآن و النبیّ صلی الله علیه وآله وسلّم صفحه 79

هنگامی که با گروهی مسافرت می کنی، فراوان با آنان مشورت کن، و فراوان مقابل آنان خندان و متبسّم باش، و نسبت به زاد و توشه ی خود به آنان کریم باش، و اگر آنان تو را دعوت کردند، اجابت کن، و اگر از تو کمک خواستند به آنان کمک کن، و در سه چیز بر آنان غالب باش: سکوت، نماز فراوان، گذشت نسبت به آنان در حدّ توان، و اگر شهادت خواستند اجابت کن، و اگر با تو مشورت کردند، با عجله پاسخ مده تا رأی تو ثابت شود، و شبانه روزی از آن بگذرد و درباره ی آن فکر کنی، چرا که اگر کسی در جواب مشورت دیگران خیرخواهی نکند، خداوند فکر و امانت را از او سلب می کند ... .(1)

عمّاربن مروان گوید: امام صادق(علیه السلام) در وصیّت خود به من فرمود:

«أوصیک بتقوی الله، و أداء الأمانه، و صدق الحدیث، و حسن الصحابه لمن صحبک، و لا قوّه إلّا بالله»(2) یعنی، من تو را به تقوای الهی و ترس از خدا، و ادای امانت، و راستگویی، و حسن معاشرت با همراهان، سفارش می کنم، ولا قوّه إلّا بالله.

رسول خدا(صلی الله علیه وآله وسلّم) در سفر حجّ خود فرمود:

کسی که بداخلاق و بد همسایه است، با ما همراه و همسفر نشود.

در سفر باید هر کسی کاری را تقبّل کند

رسول خدا(صلی الله علیه وآله وسلّم) فرمود: «سیّد القوم خادمهم» یعنی، آقا و سرور هر جمعیتی باید خادم آن جمعیت باشد.(3)

در کتاب «مکارم الأخلاق» از رسول خدا(صلی الله علیه وآله وسلّم)نقل شده که آن حضرت در سفری به اصحاب خود فرمود: گوسفندی را ذبح کنید. و چون این دستور صادر شد، شخصی گفت: من آن را ذبح می کنم.

1- - محاسن، ص375، بحارالأنوار، ج76/270.
2- - بحارالأنوار، ج76/272.
3- - بحارالأنوار، ج76/273.