ارزش عمر و راه هزینه آن (مجموعه سخنرانیهای حسین انصاریان) صفحه 232

شریعت پروردگار است، در نفس منعکس کند و نفس را از آلودگی ها و رذایل پاک کند.

در قرآن کریم بسیار به این معنا به صورت:

«وَ یُزَکِّیهِمْ»(1)

یا:

«قَدْ أَفْلَحَ مَنْ زَکّاها»(2)

اشاره کرده است، «زَکّاها » یعنی تزکیۀ نفس. چون اگر نفس با انواری که از عقل می گیرد، تزکیه نشود، آداب تربیت عملاً تحقق پیدا نمی کند.

کبر، عامل سقوط انسان

هیچ وقت شخص متکبر که کبر او از آلودگی های نفس او است - تسلیم خواسته های خدا نمی شود که اعضا و جوارح خود را وارد عمل صالح کند.

قرآن مجید در این زمینه روانکاوی شگفت آوری کرده است:

«إِنَّها لَکَبِیرَهٌ إِلاّ عَلَی الْخاشِعِینَ»(3)

مسائل الهی بر دوش ها انسان ها بسیار سنگین است، نمی خواهند زیر بار آن بروند، مگر آن کسانی که نسبت به حضرت حق، درونی فروتن، خاکسار و متواضع دارند. اگر این بیماری ابلیسی - کبر - در درون کسی باشد، در عین دانستن، تسلیم خدا نخواهد شد؛ یعنی می داند که خدا امر می کند و سرپیچی از امر او معصیت است و می داند که نتیجۀ اصرار به این سرپیچی، جهنم ابدی است، ولی با وجود دانستن باز خود را در این راه می اندازد، فقط به خاطر همان تکبّر در مقابل حضرت حقّ که؛ من نیز برای خودم کسی هستم، کسی نباید به من امر و نهی کند. این، بیماری است.