- زندگی در سایه ثقلین 1
- اهداف زندگی مشترک 3
- هدف اول 3
- هدف دوم 3
- هدف چهارم 4
- زوجیت 4
- زوجیت در قرآن 5
- معنای زوجیت 5
- اشاره 5
- نکته نخست: 6
- نکات تفسیری 6
- اسرار علمی 7
- زوجیت در انسان ها 9
- اشاره 12
- برای هم خلق شده اید 12
- پیام ها 13
- همسری از جنس خود 14
- علت نبود آرامش 15
- دلیل گسست و جدایی 16
- جواب: 16
- سوال: 16
- تکریم و سپاس 19
- توضیح آیات 20
- آرامش 20
- اشاره 20
- مفهوم آیات 21
- راز بقای آرامش 22
- حفظ آرامش با تقوا 23
- شرط دیگر برای بقای آرامش 24
- رحمت 25
- اشاره 25
- توضیح آیه 25
- تفاوت رحمت و مودت 26
- اسباب نزول رحمت 27
- عوامل ایجاد محبت و موانع آن 28
- جاذبه رحمت، در رفتار پیامبر 30
- در مسیر رحمت 31
- اشاره 32
- ابراز دوستی 32
- کارگاه عملی محبوبیت 33
- الگویی از سیرۀ شهدا 38
- سوال دوم: 39
- پرسش و پاسخ 39
- جواب: 39
- جواب: 39
- سوال یکم: 39
- ذکر درمانی 40
- جواب: 40
- سوال سوم: 40
- اشاره 41
- توضیح آیه 42
- زوج مناسب 43
- قانون مواسات 44
- ادای حقوق خویشاوندان 46
- نزدیک ترین خویشاوند 46
- اشاره 46
- 1. پرداخت مهریه و نفقه 47
- حق زن بر مرد 47
- 2. برخورد مناسب و شایسته 48
- 1. اطاعت 49
- 3. حفاظت معنوی 49
- حق مرد بر زن 49
- 3. بیرون رفتن با اجازه شوهر 52
- 4. پرهیز از آزار شوهر 53
- 5. خدمت در خانه 55
- 7. آرایش نکردن برای غیر شوهر 57
- 8. تصرف نکردن بدون اجازه در اموال شوهر 58
- 9. امانت داری 58
- احسان به نزدیکان 59
- اشاره 59
- معنای احسان در روایات 60
- معنای احسان در لغت 60
- نکته یکم 61
- نکته دوم 61
- چند نکته 61
- آثار و فواید احسان 62
- اهمیت و فضیلت احسان 62
- حکایت عبرت انگیز 64
- نتیجه عملی احسان برای زن و شوهر 64
- زینت هم بودن 65
- اشاره 65
- توضیح آیه 66
- چند نکته 66
- حفظ اسرار 68
- اشاره 68
- توضیح آیه 69
- رازداری 70
- احادیث رازداری 70
- معنای راز 72
- مسئولیت در قبال تربیت دینی 73
- آیه یکم 73
- توضیح: 73
- آیه دوم 73
- توضیح: 74
- آیه سوم 74
- سیرۀ بندگان خوب خدا 75
- نحوه آموزش نماز به فرزندان 75
- پرداخت مهریه 76
- اشاره 76
- مهریه 78
- مهریه در اسلام و جاهلیت 79
- حکمت پرداخت مهریه 80
- ازدواج یا معامله؟ 81
- نکته ای زیبا 82
- اختیار تعیین مهریه 83
- تعلق مهریه به خود زن 84
- عواقب نپرداختن مهریه 85
- مسأله فقهی و حقوقی 87
- ثواب بخشیدن مهریه 88
- جواب: 89
- سوال: 89
- فریب برای بخشیدن مهریه 89
- مهر السنه 90
- مهریه و جهیزیه حضرت زهرا 91
- نمونه ای از ازدواج ساده 92
- اشاره 93
- مفاهیم لغوی 93
- مسئولیت مرد در قبال همسر 94
- نهی از مدیریت زن بر خانواده 94
- پذیرش تصمیمات 95
- توضیح جمال و جلال 96
- مدیریت خانواده، با جمال و جلال 97
- روش های مدیریتی در روایات 98
- 1. احسان و محبت 98
- 2. عدالت محوری 99
- 3. سعی و تلاش 99
- 4. نیک رفتاری 100
- 5. قدرشناسی 100
- ادای حقوق همسر 101
- عفو و بخشش 101
- اشاره 103
- اشاره 104
- همسر و فرزند، مایۀ روشنی چشم 104
- قرّه العین 104
- درس هایی از آیه 105
- نور چشم حقیقی 106
- اشاره 107
- خانواده، وسیله ای برای آزمایش 107
- دشمنانی در آستین 108
- گذشت از خطای دیگران 109
- پیام های آیه 110
- چند نکته 111
- محبت خانواده، بعد از محبت خدا 112
- اشاره 112
- زینت دهنده کیست؟ 113
- خواسته زن یا خواست خدا؟ 114
- عبرت تاریخی 115
- توضیح آیات 117
- حرمت نهادن به زندگی فرزندان 117
- اشاره 117
- مشورت در امور خانواده 118
- توضیح آیه 119
- اشاره 120
- نکات 120
- دختر یا پسر؟ 120
- جاهلیت مدرن 122
- فرزند صالح 122
- احادیث پیامبر دربارۀ فرزند دختر 123
- برکات وجودی دختر 124
- دعا برای پسردار شدن 126
- جایگاه دختر پیامبر 127
- حقوق دختران 128
- اشاره 129
- 1. درست صحبت کردن با مادر دختر 129
- حق دختر بر پدر 129
- 4. حفظ جان فرزند 130
- 5. آموزش رفتارها و روحیات صحیح اخلاقی 130
- 3. انتخاب نام مناسب 130
- 7. توجه به آینده فرزندان در مراقبت از آن ها 131
- 6. پرهیز از افراط در محبت 131
- سخن پایانی 131
- اسباب رضایت خداوند 132
- رضایت خدا در گرو رضایت والدین 132
- اشاره 132
- اشاره 134
- احترام به پدر و مادر 134
- داستان قرآنی 135
- نکته 135
- نکته ها 138
- اشاره 140
- نگاه متفاوت به زندگی 141
- اشاره 141
- میوۀ ممنوعه 142
- گناه و عصیان 143
- اشاره 143
- آسانی بدون سختی 143
- توضیح آیه 144
- بیرون کردن دشمن از زندگی 145
- اشاره 145
- توضیح آیه 145
- پیوندهای غیر الهی 146
- اشاره 146
- نتیجه پیوندهای الهی و غیر الهی 147
- ازدواج با ثروتمندان 149
- مفهوم لغات آیه 150
- اشاره 150
- کنترل چشم 150
- دستور مشترک 151
- پیام های آیه 151
- 2. اندوه بسیار 153
- 1. حسرت طولانی 153
- 3. رنج و ناراحتی 153
- 4. غفلت از یاد خدا 153
- 5. عذاب اخروی 153
- 3. نیک خویی 154
- 4. پاداش الهی 154
- 2. راحتی قلب 154
- 1. دیدن شگفتی ها 154
- برکات کنترل چشم 154
- درمان چشم چرانی 155
- اشاره 157
- دستور عفت برای زنان 157
- توضیح آیه 158
- اشاره 159
- توضیح آیات 159
- حدیث در باره زنا 160
- راه شرعی برای دوری از زنا 161
- اشاره 163
- توضیح آیه 164
- اشاره 164
- حقّ طلاق با مرد 165
- اشاره 165
- توضیح آیات 166
- نفرت خداوند از طلاق 167
- زن و تقاضای طلاق 168
- هدیه بعد از طلاق 170
- طلاق خلع 170
- اشاره 170
- توضیح آیه 171
- نکات آیه 171
- هدیه دادن در طول زندگی زناشویی 172
- آثار هدیه دادن 172
- آداب هدیه دادن 173
- اشاره 174
- عده 174
- اشاره 175
- اقسام عده 175
- توضیح آیه 175
- 2. عده طلاق 176
- فلسفه عدّه 178
- 1. رعایت اصول بهداشتی 178
- اشاره 178
- 2. حفظ نسل 179
- 3. احیای دوباره خانواده 179
- 4. حفظ حرمت خانواده 180
- اشاره 182
- همسر 187
- هیئت 190
- رازداری 193
- نماز شب 198
- دختر 206
البته این در صورتی است که نحله را به معنای بدهی بگیریم. نحله در لغت، هم به معنای بدهی و دین آمده، و هم به معنای بخشش و عطیه. راغب در کتاب مفردات می گوید: «به عقیده من، این کلمه از ریشه نحل (به معنای زنبور عسل) است؛ زیرا بخشش و عطیه، شباهت به کار زنبور در دادن عسل دارد.(1)
اگر نحله را به معنای عطیه و بخشش بگیریم، تفسیر آیه چنین خواهد شد: مهریه را که عطیه ای الهی است و خدا به خاطر این که زن حقوق بیشتری در جامعه داشته باشد و ضعف نِسبی اش از این راه جبران گردد، به طور کامل ادا کنید.
حکمت پرداخت مهریه
برای برخی سوال پیش می آید که مرد و زن، هر دو به طور یکسان، از ازدواج و زناشویی بهره می برند. پیوند زناشویی، پیوندی بر اساس منافع متقابل طرفین است. پس چه دلیلی دارد که مرد، مبلغی به عنوان مهریه به زن بپردازد؟
جواب این است که مرد و زن، هر دو به طور یکسان، از زندگی زناشویی سود می برند؛ اما نمی توان انکار کرد که در صورت طلاق و جدایی، زن خسارت بیشتری متحمل می گردد؛ چون مرد طبق استعداد خاص جسمی و روحی، معمولا نفوذ و تسلط بیشتری در اجتماع دارد. هر چند برخی این حقیقت روشن را انکار می کنند، اما وضع زندگی اجتماعی بشر که با چشم می بینیم - حتی در جوامع اروپایی که زنان از آزادی کامل برخوردارند - نشان می دهد که ابتکار عمل و کارهای پُردرآمد، بیشتر در دست مردان است. علاوه بر این، مردان برای انتخاب همسر مجدد، امکانات بیشتری دارند؛ ولی زنان بیوه، مخصوصا پس از بالا رفتن سن و از دست دادن سرمایۀ جوانی و زیبایی، امکانات کمتری برای انتخاب همسر جدید دارند. بنابراین، امکانات و سرمایه ای که زن با ازدواج از دست می دهد، بیش از امکاناتی است که مرد از دست می دهد. مهریه به
1- . تفسیر نمونه، ج 3، ص 264