در ساحل سپیده اخلاص صفحه 120

برایشان نازل شود.

«لن شکرتم لأزیدنکم و لئن کفرتم إن عذابی لشدید»(1) ؛ معلوم است که ما نمی توانیم شکر نعمتها را به جا آوریم. به قول حضرت موسی : خدایا! من اگر بخواهم شکرت را بکنم، توفیق همین را هم باید تو عنایت کنی. خداوند فرمود: حالا که عاجز از شکر من شدی و واقعا بافتی که چنین هستی، حالا شکر کردی.

ترک گناه، راهی برای شکر

یکی از راههای خوب برای شکر خدا این است که انسان گناه نکند. از گناه اجتناب کند و بگوید خدایا گناه نمیکنم برای این که مرا شیعه کردی. گناه نمیکنم برای این که مرا طلبه کردی. گناه نمیکنم برای این که شعور دارم، عقل دارم، سلامتی دارم، چشم دارم، دست دارم، پا دارم. این شکر بالایی است. انسان نماز شب بخواند برای این که جوان است. شکر جوانی، شکر عمر. نماز شب بخواند برای این که شیعه امیرالمؤمنین بالا است. نماز شب بخواند برای این که نعمتهای ظاهری دارد. نعمتهای باطنی دارد. این شکر هم خوب است که به این میگویند شکر عملی و خیلی بهتر از شکر قلبی است. شکر عملی یعنی آنچه خدا داده است، بجا مصرف شود. اول اجتناب از گناه، بعد، اهمیت دادن به واجبات و به اندازه ای که به کارش ضرر نخورد، اهمیت دادن به مستحبات.

این مقام از آن مقام استحیا هم بالاتر است؛ برای این که معمولا این منازلی که انسان بپیماید، منازل جمع الجمعی است. نظیر نور است. این منازل، منازل تشکیکی است؛ انسان هرچه بالاتر برود، آن منازل قبلی را پشت سرگذاشته است. به قول صدرالمتألهین، خلع بعد از لبث نیست که بوعلی سینا می گوید، لبث بعد از لبث است. جمع الجمعی است. وقتی که انسان به مقام شکر برسد، معلوم است که به مقام استحیا رسیده است. معلوم است که به مقام رجاء وخوف هم رسیده است. معلوم است که به مقام عبادت برای دنیا رسیده است. وجاهتش را هم از خدا از راه عبادت خواسته است، ولی