- مقدمه 1
- اشاره 3
- معنای فسق و فاسق 5
- الف - اطلاق کفر بر انسان فاسق 8
- آثار شوم فسق از نظر قرآن 8
- اشاره 8
- هوا و هوس 12
- قرآن، سراسر تنبه و توجه است 13
- معنای هدایت در آیه «هدی للمتقین» 14
- ب - شقاوت و عدم رستگاری 16
- اشاره 17
- اشاره 18
- اشاره 19
- اقسام قساوت 19
- الف - ناخشنودی از عبادت 19
- ج - بی تفاوتی در برابر گناه 23
- ه- غفلت 29
- اشاره 31
- اشاره 32
- آفرینش دوگانه آدمی 33
- الف - بعد ملکوتی 33
- ب - بعد حیوانی 34
- دیوانگی حاکم بر جهان امروز 36
- فساد دل، یکی از مهمترین آثار گناه 38
- گناه روی گناه و برداشته شدن عنایت خدا 39
- گناهکار و خصلتهای چهارگانه 40
- افسردگی چیره بر دنیای غرب 43
- نمازگزار و عدم احساس پوچی 43
- اشاره 45
- اشاره 46
- گونه های عمل 46
- 1. تجسم عینی عمل، سازگار و هماهنگ با گناه 46
- 2. تجشم عمل به صورت دوست و دشمن 47
- ٣. کیفر عمل 48
- تأثیر گناه بر خویش و خویشان 48
- و احساس پوچی در زندگانی مجلل 51
- شده است. بعضی اوقات انسان در زندگی افسرده است، غم و غصه و نگرانی دارد. اما بدتر از اینها این است که انسان زندگی را پوچ بداند؛ اصلا دنیا را پوچ حساب کند. به آنجا برسد که بگوید: برای چه آمدم؟ برای چه می روم؟ و بالاخره این زندگی به چه درد می خورد؟ 52
- زندگانی پاک و باصفا 55
- حکایت محمود غزنوی و ایاز 56
- اشاره 59
- گفتار پنجم 59
- اشاره 60
- سیر و سلوک 60
- توبه، اولین ابزار سیر الی الله 61
- گناه، مانع سیر و سلوک 62
- ارکان توبه 64
- توبه موجب لعان است یا محو گناه؟ 65
- توجه، دومین ابزار سیر الی الله 68
- قانون مراقبه 70
- انسان روحی، از عالم ملکوت و جسمی از عالم ناسوت دارد. او از نظر بعد ملکوتی، بالاتر از 72
- تخلیه، مقدمه توبه 75
- اشاره 76
- گفتار ششم 76
- توبه 77
- اشاره 77
- الف - رفع مانع 78
- شرایط توبه 78
- ب - توجه 78
- ج - رفع صفات رذیله 79
- د- راهنما 82
- اشاره 84
- ه_-توسل 84
- خدمات شیخ طوسی 87
- ز- تمسک به قرآن 88
- ح - براق 89
- اشاره 92
- خلوص 93
- اخلاص در توصلیات 94
- وعده خداوند درباره مخلص 94
- رسیدن به مقام مخلص دشوار است 96
- تقوا میسر نیست مگر به خلوص 97
- اقسام خلوص 99
- اقسام توحید 99
- اثر خلوص در زندگی دنیایی 103
- مقام مخلص 104
- اشاره 106
- اشاره 107
- انگیزه های انسان در انجام کارها 108
- اشاره 109
- منزل اول: دنیا 109
- اشاره 109
- منازل هفتگانه 109
- هدف از آفرینش انسان 111
- اشاره 113
- منزل دوم و سوم: خوف و رجاء 113
- نظریه شهید اول و سید بن طاووس 114
- هبوط حضرت آدم ع 116
- اشاره 116
- اشاره 118
- منزل پنجم: شکر 118
- ترک گناه، راهی برای شکر 120
- منزل هفتم: خدا 121
- اشاره 121
- منازل در کارهای بزرگان و معصومان 121
- منزل ششم: محبت 121
- اشاره 124
- سر درخشندگی بعضی آثار 125
- اشاره 125
- قصه اصحاب کهف و رقیم 127
- حکایتی آموزنده 131
- خلوص در گفته های علامه طباطبایی 134
- شیطان در کمین مخلصین 137
- اشاره 140
- اشاره 141
- اشاره 142
- به دست آوردن منازل هفتگانه خلوص 142
- منزل اول: دنیا 142
- منزل دوم و سوم: خوف و رجاء 143
- اشاره 144
- مقدمات حضور قلب 145
- منزل پنجم: شکر 147
- اشاره 150
- منزل ششم: محبت 150
- منزل هفتم: خدا 151
منزل چهارم: استحیا
اشاره
آن منزل چهارم، منزل استحیاست. این که انسان خود را در محضر خدا ببیند. همه جا محضر خداست. چه در خلوت، چه در جلوت. پروردگار عالم از ما به ما نزدیکتر است: «أَنَّ اللَّهَ یَحُولُ بَیْنَ الْمَرْءِ وَقَلْبِهِ»(1) انسان به این توجه داشته باشد که در محضر خدا باید از گناه اجتناب کرد. در محضر خدا بودن باید برای همه ما یک امر عادی باشد. لذت از عبادت در محضر خدا باید یک لذت فوق لذتها باشد. این، مرتبه چهارم است. اگر انسان به مرتبه چهارم برسد و همه جا را محضر خدا بداند، کم کم عبادت در مقابل خدا و در محضر او برایش بالاترین لذت است.
قرآن شریف روی این مرتبه چهارم خیلی اصرار دارد: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اذْکُرُوا اللَّهَ ذِکْرًا کَثِیرًا وَسَبِّحُوهُ بُکْرَهً وَأَصِیلًا»(2)؛ امام صادق می فرماید: مراد از آیه شریفه تذکر این نکته است که انسان در محضر خداست. «چندما احل و محترم» وقتی که نماز جلو بیاید، باید توجه کرد که در محضر خدا باید گرنش کرد. وقتی گناه جلو بیاید، باید توجه کرد که در محضر ربوبی باید حیاکرد.(3)
بعد امام صادق می فرماید: پروردگار عالم هر چیز را محدود خواسته است؛ نماز واجب هفده رکعت. واجب و مستحبش 51 رکعت. روزه، ماه مبارک رمضان. حج، در عمر یک مرتبه. خمس، زکات و جهاد، محدود، اما خداوند یک چیز را نامحدود خواسته است و آن، توجه به حضور در محضر خداست؛ ذکر، تذکر و توجه. بعد امام صادق علا این آیه را میخواند: «یا ایها الذین امنوا اذکروا الله ذکرا کثیرا و سبحون بکره و أصیلا»؛ تو باید دائم الذکر باشی. جمله «سبحوه بکره و اصیلا» یعنی تو باید دائم الذکر باشی. دائم الذکر از نظر زبان، دائم الذکر از نظر دل، دائم الذکر از نظر عمل، تو باید به آنجا برسی که هرکجا
1- خداوند میان انسان و قلب او حایل میشود. (انفال/ 24)
2- ای کسانی که ایمان آورده اید! خدا را بسیار یاد کنید و صبح و شام او را تسبیح گویید. (احزاب/ 41-42)
3- عن هشام بن سالم عن ابی عبیده عن ابی عبدالله قال: ذکر الله عندما أکل وکم فان کان طاقه عمل بها وإن کان مغصیه ترکها. (محمدباقر مجلسی، بحارالانوار، ج 71، ص204)