در ساحل سپیده اخلاص صفحه 62

خود. یعنی مراجعه از آن راه به این راه و بر طبق این راه عمل کردن: «وَأَنَّ هَذا صِرَاطِی مُسْتَقِیمًا فَاتَّبِعُوهُ ۖ وَلَا تَتَّبِعُوا السُّبُلَ فَتَفَرَّقَ بِکُمْ عَنْ سَبِیلِ».(1)

: در آیه دیگر می فرماید: یا رسول الله! وقتی گناهکار می آید، او را بپذیر؛ پذیرش عالی. سلام مرا هم به او برسان، اما معنای توبه را هم برایش بگو: «وَإِذَا جَاءَکَ الَّذِینَ یُؤْمِنُونَ بِآیَاتِنَا فَقُلْ سَلَامٌ عَلَیْکُمْ ۖ کَتَبَ رَبُّکُمْ عَلَی نَفْسِهِ الرَّحْمَهَ ۖ أَنَّهُ مَنْ عَمِلَ مِنْکُمْ سُوءًا بِجَهَالَهٍ ثُمَّ تَابَ مِنْ بَعْدِهِ وَأَصْلَحَ فَأَنَّهُ غَفُورٌ رَحِیمٌ»(2)؛ یعنی به او بگو توبه فقط پشیمانی از گذشته نیست. بگو توبه یک حالت است. بگو توبه مرکب از دو چیز است: پشیمانی از گذشته و اصلاح مافات. اهمیت دادن به واجبات، اجتناب از گناه و انجام مستحبات به اندازه ای که به کارش ضرر نخورد.

و بالاخره در توبه علاوه بر این که انسان باید از خداوند خجالت زده باشد، باید خود را مقصر بداند و به اندازه ای که می تواند، به اندازه ای که فراخور حالش باشد، گذشته خود را اصلاح کند؛ به این میگوییم توبه.

گناه، مانع سیر و سلوک

اگر گناه در زندگی انسان باشد، مانع سیر و سلوک و حرکت به سوی الله است و یا او را از راه

منحرف میکند؛ لااقل باعث درجا زدن او می شود؛ مثل کرم ابریشم در خود میتند تا

بمیرد. یعنی اگر توبه یکی از ابزارها باشد، اگر به واسطه توبه باید جلو رفت، معنایش این

است که گناه، مانع است و در آیات فراوانی این را تأیید می کند: «إِذَا تُتْلَی عَلَیْهِ آیَاتُنَا قَالَ أَسَاطِیرُ الْأَوَّلِینَ»(3)؛ «کَلَّا ۖ بَلْ ۜ رَانَ عَلَی قُلُوبِهِمْ مَا کَانُوا یَکْسِبُونَ کَلَّا إِنَّهُمْ عَنْ رَبِّهِمْ یَوْمَئِذٍ

1- این راه مستقیم من است. از آن پیروی کنید و از راههای پراکنده پیروی نکنید که شما را از طریق حق دور می سازد. (انعام/ 153)
2- هرگاه کسانی که به آیات ما ایمان دارند، نزد تو آیند، به آنها بگو: سلام بر شما پروردگارتان رحمت را بر خود فرض کرده؛ هر کس از شما کار بدی از روی نادانی کند، سپس توبه و اصلاح نماید، او آمرزنده مهربان است. (انعام/ 54)
3- هنگامی که آیات ما بر او خوانده می شود، می گوید اینها افسانه های خرافی پیشینیان است. (قلم / 15)