در ساحل سپیده اخلاص صفحه 64

وقت انسان به خدا توجه کند، از گناه خود خجالت زده شود.

روش اهل بیت (علیهم السلام) چنین بود. چرا امام سجاد با آن همه عبادتش، این همه از خدا خجالت زده است؟ چرا امیرالمؤمنین(علیه السلام)با یک عمر خدمت به اسلام، این قدر از خدا خجالت زده است؟ چون حالت توبه در او زنده است. اگر تقصیر نیست، قصور هست. اگر تقصیر نیست، این را می داند که آن طور که باید در مقابل خدا باشد، نیست؛ قاصر است. آن میم امکانی برایش قصور آورده است و این حالت، حال ارزنده ای است. باید در همه مخصوصا ما طلبه ها این حالت قصور و تقصیر زنده باشد.

ارکان توبه

توبه دو رکن دارد. حال یا بطور لازم و ملزومند یا این که هر دو رکنند:

1. پشیمانی از قصور و تقصیر.

2. اصلاح این قصور به اندازه قدرت، اصلاح این تقصیر و اصلاح گذشته ها.

آن وقت است که یک آن این حالت برابر می شود با پنجاه سال عبادت یا بالاتر. این حالت است که «فضیل بن عیاض» را تحویل جامعه میدهد؛ «بشر حافی» را تحویل جامعه میدهد. این حالت است که «حر بن یزید ریاحی» را تحویل جامعه میدهد. حر بن یزید ریاحی با آن گناه بزرگی که مرتکب شد، با یک ساعت جبران، یک ساعت اصلاح، به آنجا رسید که همه می دانید به دست آوردنش چقدر مشکل است. به دست آوردن بقیه ابزارها بسیار مشکل است، اما به دست آوردن حالت توبه و حالت اصلاح، خیلی مشکل نیست. همین که خیلی مشکل نیست، همین که مقدم بر همه ابزارهاست، اگر نباشد، مانع بزرگی است که نمیشود راه را طی کرد. علاوه بر اینها ثواب فوق العاده ای بر توبه بار است و نمی توانیم عبادتی پیدا کنیم که واجبتر و ثوابش هم بالاتر از توبه باشد.

آیه ذکر شده که مربوط به مؤمنین است، می فرماید: مؤمن آن است که در زندگی او شرک نباشد. مؤمن آن است که آدمکش نباشد. مؤمن آن است که زنا نکند. بعد هم کیفر