در ساحل سپیده اخلاص صفحه 74

انسان به جایی برسد.

این، توبه و یقظه بود. به قول حضرت امام، این قبل از وارد شدن در منزل یا به قول مرحوم کمپانی و علمای علم اخلاق، این منزل اول است. از این منزل باید بگذرد. یا از این مقدماتی که فراهم کرده باید وارد منزل شود و آن منزل، منزل تخلیه است. این جا دیگر مشکل است. این جا، آن جایی است که به قول بعضی از بزرگان، به قول مؤسس حوزه علمیه قم: ملا شدن چه مشکل، آدم شدن محال است؛ یعنی خیلی مشکل است. چه کسی می تواند روح فرعونیت را ریشه کن کند؟ چه کسی می تواند روح حسادت را ریشه کن کند؟ چه کسی می تواند روح غرور را ریشه کن کند که با یک مدرک خودش را نبازد؟ کسی می تواند که زیر پرچم خداوند باشد: «وَلَوْلَا فَضْلُ اللَّهِ عَلَیْکُمْ وَرَحْمَتُهُ مَا زَکَی مِنْکُمْ مِنْ أَحَدٍ أَبَدًا وَلَکِنَّ اللَّهَ یُزَکِّی مَنْ یَشَاءُ».(1)

مراد از این آیه، همین حرف مرحوم است که آدم شدن محال است. «ما زکی منکم من أحد أبدأ»؛ پس اگر آدم شدن محال است، صد و بیست و چهار هزار پیغمبر برای چه آمدند؟ «و لکن الله یزکی من یشاء»؛ زیر پرچم حق باش تا او معلم اخلاقت بشود. وقتی او معلم اخلاقت شد، تو را تزکیه می کند. برو به تصفیه خانه خدا که اگر آب خیلی شور و خیلی تلخ باشی، گوارایت میکند.

تزکیه مشکل است و به قول قرآن، به قول مؤسس حوزه علمیه قم، محال است، اما اگر واقعا زیر پرچم حق باشیم، با توبه و یقظه می توانیم از این منزل هم بگذریم. و این منزل اول یا منزل سوم (اگر توبه و یقظه را در مقدمه گرفتیم، می شود منزل اول و اگر دو منزل گرفتیم، این میشود منزل سوم) برای سیر و سلوک از همه چیز، مشکلتر و لازمتر است و اگر انسان بتواند از این منزل بگذرد، به قول قرآن شریف، رسیدن به مقام تحلیه، تجلیه و لقاء خیلی آسان می شود.