در ساحل سپیده اخلاص صفحه 79

شرطهای دیگر هم یکی پس از دیگری باشد . فایده ای ندارد. مقتضی باید موجود باشد. درباره این مقتضی هم فی الجمله بحث کردیم.

ج - رفع صفات رذیله

صفت رذیله مانع بزرگی است. اگر یک صفت رذیله ای بر دل حکمفرما باشد، به قول قرآن شریف، دانسته از راه منحرف می شود: «أَفَرَأَیْتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلَهَهُ هَوَاهُ وَأَضَلَّهُ اللَّهُ عَلَی عِلْمٍ»(1)؛ دانسته و با علم پا روی حق می گذارد. دانسته و فهمیده صراط مستقیم را گم می کند. تمام این گمراهیهایی که در زمان پیغمبر اکرم(صلی الله علیه و آله)پیدا شد، بلکه تمام این گمراهیهایی که از زمان حضرت آدم تا به الآن پیدا شده، مرهون همین صفات رذیله است.

قرآن شریف، مردم را دو دسته می کند. می فرماید: یک دسته از مردم آنهایی هستند که موانع ندارند؛ یعنی سلامت نفس دارند. وقتی راه را پیدا می کنند، به اندازهای خوشحال می شوند که گریه شوق میکنند. ولو هنوز مسلمان نشده اند. ولو در شرف اسلامند، اما همین که می بینند صراط مستقیم پیدا شد، رفتن به سوی خدا پیدا شد، حق پیدا شد، گریه شوق میکنند: «وَإِذَا سَمِعُوا مَا أُنْزِلَ إِلَی الرَّسُولِ تَرَی أَعْیُنَهُمْ تَفِیضُ مِنَ الدَّمْعِ مِمَّا عَرَفُوا مِنَ الْحَقِّ».(2)

بعد هم با زبان قالشان، با زبان حالشان میگویند که چرا حق را نپذیریم؟ چرا در راه مستقیم نیفتیم؟ ما دنبال این بودیم. ما میگشتیم برای این که صراط مستقیم و حق را پیدا کنیم. اینها افرادی هستند که سلامت نفس دارند. افرادی که تکبر، خودخواهی، عجب، غرور، ریاست طلبی و دنیاطلبی بر دلشان حکمفرما نیست. وقتی سلامت نفس