در ساحل سپیده اخلاص صفحه 85

و - زاد و توشه

ششمین چیزی که این راه می خواهد، زاد و توشه است. هر کسی که بخواهد یک مسافرت بکند - ولو یک مسافرت نزدیک تفریحی - زاد و توشه می خواهد. والا اگر کسی مثلا روز جمعه به باغ برود، اما ناهار همراه خودش نبرد، گرسنه می ماند. بدون زاد و توشه نمی شود. به قول قرآن شریف، این راه پررنج و به قول امیرالمؤمنین ، این راه دور و دراز، زاد و توشه می خواهد. زاد و توشه این راه چیست؟

قرآن می فرماید، تقوا: «وَتَزَوَّدُوا فَإِنَّ خَیْرَ الزَّادِ التَّقْوَی»(1)؛ اول امر می کند که زاد و توشه تهیه کنید. این زاد و توشه فقط معنایش این نیست که برای قبرتان، برای برزختان، برای قیامتتان، برای آن سفر که منتهایش بهشت است زاد و توشه تهیه کنید. نه، مهمتر از این است. یعنی یک مصداق مهمتر از این دارد: «یا ایها الإنسان إنک کادح إلی ربک کدحا فملاقیه»؛ یعنی ای انسان در حرکتی، حرکتی پررنج، دور و دراز و منتهای سیر، خداست: «إِنَّ إِلَی رَبِّکَ الرُّجْعَی»(2)؛«وَأَنَّ إِلَی رَبِّکَ الْمُنْتَهَی».(3)

مصداق کامل «تزودوا» در قرآن این جاست. به قول امام عسکری(علیه السلام)که در آن روایت مشهور می فرماید: معقول نیست که کسی بدون نماز شب بتواند سیر و سلوک کند. در این راه باید به همه واجبات اهمیت داد، مخصوصا نماز برای همه. مخصوصا حجاب برای خانم، مخصوصا خوردن حلال به اندازه ای که ممکن باشد. حداقل از مشتبهات پرهیز کنیم، از حرام بین پرهیز کنیم. مواظب باشیم که یک لقمه غذای حرام بن تا چهل روز انسان را بی حال میکند. یک لقمه غذای حرام، دیگر نمی گذارد انسان به جایی برسد.

یکی از بزرگان گفته بود که یک بار وقتی که خرما خریدم، دیدم یک دانه خرما خراب است؛ بدون اجازه صاحب مغازه، خرمای بد را گذاشتم و یک خرمای خوب برداشتم. می گوید: مدتها حال قبض داشتم. حتی دیگر فردایش که روزه مستحبی میگرفتم،

1- زاد و توشه تهیه کنید که بهترین زاد و توشه، پرهیزگاری است. (بقره/ 197)
2- به یقین بازگشت به سوی پروردگار توست. (علق/8)
3- و به یقین پایان کار به سوی پروردگار توست. (نجم/ 42)