آفتاب پرهیزگاری صفحه 43

1- عنکبوت/45.

2- سجده /17. «هیچ کس نمی داند چه از آنچه روشنی بخش دیدگان است به آنچه انجام می دادند برای آنها پنهان کرده ام».

3- سجده /16. «پهلوهایشان از خوابگاه ها جدا می گردد پروردگارشان را از روی بیم و طمع میخوانند و از آنچه روزیشان کرده ایم انفاق می کنند».

( فلا تعلم نفس ما أخفی لهم من قره أعین جزاء بما کانوا یعملون )

جزای او، این است که چیزی را می یابد و درک می کند، که احدی نمی تواند درک کند؛ مگر کسی مثل خودش به او برسد، که او هم درک کند. و الا گفتنی نیست، تعلیم و تعلمی، نوشتنی و دانستنی نیست؛ بلکه یافتنی است. خوشا به حال آن کسانی که این یافتنیها را دارند؟

این کار دوم معلم اخلاق، یعنی نماز می باشد.

4- نماز؛ معلم اخلاق در آوردگاه عمل

اشاره

کار سوم یک معلم اخلاق این است، که انسان را از ظلمتها به نور بکشاند، اگر یک شاگردی زیر نظر یک معلم اخلاقی باشد، آن معلم اخلاق، کامل، این شاگرد هم کامل، آن از نظر فاعلیت، این از نظر قابلیت، اگر یک معلم و یک شاگرد تام الفاعلیه و تام القابله پیدا بشود، این معلم اخلاق با این شاگرد چه می کند؟ او را از ظلمت نفس اماره، به عقل مطلق و از ظلمات صفات رذیله، به نور فضیلت می کشاند. او را از غم و غصه ها، نگرانیها، اضطراب خاطرها و از دلهره ها به یک سکینه مطلق می کشاند. این کار یک معلم اخلاق است. دیگر شاگردش یک زندگی منهای غم و غصه دارد، یک زندگی منهای دلهره، اضطراب خاطر و نگرانی دارد، اطمینان صددرصد بر دلش حکمفرماست؛ به قول قرآن امنیت دل پیدا میکند. این کار یک معلم اخلاق است. فزون بر این که امنیت دل به او میدهد، از مقام تخلیه او را به مقام تخلیه می کشاند و یک نیروی کنترل کننده صددرصد برای او است. او را از ظلمت نفس اماره و صفات رذیله، از ظلمت این دنیا با این تاریکی هایش به نور مطلق می کشاند. قرآن می فرماید نماز همین کار را می کند.

( یا أیها الذین ءامنوا اذکروا الله ذکرا کثیراً و سبحوه بکره و أصیلا ) (1)

ای کسانی که ایمان دارید، بسیار متذکر خدا باشید. به اندازه قدرتتان متذکر خدا باشید.».