اخلاق محسنی صفحه 267

مشو غمّازِ کس نزدیک شاهان بترس آخر ز آه بی گناهان

که آه بی گناهان سخت گیرد بسی کس را ز بخت و تخت گیرد

و دیگر گروه صاحب غرضانند که در هر چه کنند و گویند، غرضی داشته باشند، نه از روی اخلاص و هواداری سخنی به عرض رسانند.

وصایای هوشنگ

هوشنگ ملک در وصایای خود فرموده که: از متابعت و موافقت اصحاب اغراض دامن اعراض و احتراز درباید چید که صاحب غرضان از سر دعوی بی معنی، لاف هواخواهی زنند و جواهر حسنات در رشته ی سیئات کشند و فعل جمیل و کردار نیکو را در کسوت قبیح و صورت زشت باز نمایند.(1)

مثنوی:

مده راه صاحب غرض پیش خویش ز صاحب غرض می شود سینه ریش

که او جمله نیرنگ و مکر و فن است برون دوست دار و درون دشمن است

و چون معلوم شد که غرض گویان به تزویری(2) که تدبیری نام کرده اند، بدی را به نیکویی برگذار می کنند و نیکویی را به زشتی در شمار می آرند. پس بی تحقیق به سخن ایشان را حکم نباید فرمود و در تفحص کلام این جمع مبالغه تمام باید نمود. مثنوی:

چو ارباب غرض لب برگشایند نکویی را به زشتی وا نمایند

به کلی تا سخن روشن نگردد کسی باید که پیرامن نگردد