درآمدی بر نبوت و شخصیت پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله و سلم: علمی،اعتقادی،تاریخی،اخلاقی و تربیتی صفحه 164

و چون مشرکان حمله می کردند از مرکب خود پیاده می شد و این رجز را می خواند:

انا النّبی لا اکذب انا بن عبدالمطلّب

پس دیده نمی شد که کسی بر مشرکان سخت تر از ایشان باشد.(1)

5. تواضع و فروتنی

از صفات پیامبر برجسته انسانیت تواضع است که موجب عزّت و سربلندی و رفعت شأن و مرتبه صاحبش خواهد شد. بزرگان اخلاق در معنای آن گفته اند: تواضع عبارت است از شکسته نفسی به طوری که انسان را منع کند از اینکه اگر لذتی هم دارد آن را برای خود مزیتی نبیند و ملازم افعال و رفتاری باشد که نمایان گر بزرگ دیدن غیر خودش باشد(2).

پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم دارای عالی ترین مراحل تواضع بودند و هیچ کس مانند ایشان در فضائل و اخلاق نبود. باید بگوییم رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم جامع جمیع چیزهایی بود که نشان دهنده تواضع و دوری از کبر و خود بزرگ بینی بود و اخبار و روایات در این باره زیاد است که به اختصار به بعضی ازآنها اشاره می کینم تا روشن گردد که هم سزاوار است مؤمنان به آن حضرت اقتدا و تأسی نمایند و هم حقانیت ایشان را روشن نماییم.

انس بن مالک می گوید:

سیره رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم این بود که همیشه از بیماران عیادت می کرد و پشت جنازه مؤمنان حرکت و دعوت بندگان را اجابت می کرد و بر الاغ