درآمدی بر نبوت و شخصیت پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله و سلم: علمی،اعتقادی،تاریخی،اخلاقی و تربیتی صفحه 212

مقام اکتساب و تحصیل آن بر می آید. و امکان تحقق عصمت در پیامبران و امامان علیهم السلام بسیار روشن است. بلکه غیر از انبیاء و امامان علیهم السلام ممکن است انسانهای کامل دیگری نیز باشند که از مقام بلند عصمت برخوردار شوند، در حالی که نه پیامبر بودند و نه امام،. مانند حضرت مریم مادر عیسی مسیح علیه السلام که خداوند در قرآن به عصمت او شهادت داده است و یا حضرت فاطمه دختر بزرگوار پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم که آیه ی شریفه تطهیر شهادت به عصمت ایشان داده است. بلکه در هر یک از مؤمنان صالح و بندگان شایسته الهی ممکن است که هر کدام دارای مرتبه ای ازمقام عصمت باشند. چون هر کس در او عقل و ادراک و ایمان به خدا باشد به همان نسبت بر خوردار از مقام عصمت است و این مطلب هم برهانی است و هم وجدانی و برای هر منصفی روشن است و نیازی به بیان بیشتری ندارد.

تعریف عصمت

در اینجا لازم است عصمت را از دیدگاه لغت شناسان و متکلمان تعریف کنیم و مراحل آن را بیان نماییم.

عصمت در لغت به معنی نگه داشتن و مانع شدن به کار می رود(1). و در اصطلاح متکلمان به ملکه و حالت راسخ شده نفسانی که انسان را از گناه و یا خطا و اشتباه منع می کند؛ تعبیر و تفسیر می شود. ممکن است که همین ملکه ی نفسانی مانع از ارتکاب گناه بشود و یا اینکه خداوند مانع است و پیامبر خود را از گناه منع می کند. می توان گفت هر دو تعبیر فی الجمله صحیح است.