درآمدی بر نبوت و شخصیت پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله و سلم: علمی،اعتقادی،تاریخی،اخلاقی و تربیتی صفحه 276

معمولی است که سنگینی ها را با آن می سنجند، و معنای آن این است که ما با وضع میزان، حق و عدل را در بین شما تقدیر کنیم و شما نیز باید در سنجش اجناس خود عدالت را رعایت بکنید. در حقیقت بخشی از عدالت اجتماعی که هدف پیامبران الهی است برقراری عدالت و قسط در تمام معاملات و داد و ستدهایی است که با میزان و سنجش سروکار دارد.

آن معنایی که از عدالت اجتماعی منظور است «اعطاء کل ذی حق حقه» است؛ یعنی هر صاحب حقی باید به حق خودش برسد و اگر نرسد درباره اش ظلم شده است که از نظر عقل و منطق و شرع مقدس اسلام و از دیدگاه تمام خردمندان جهان قبیح و محکوم است. و این معنا در تمام کارهای اجتماعی و سیاسی و غیره مصداق دارد.

اگر در مناصب و مشاغل اجتماعی عدالت رعایت شود، باید هر کاری و هر سمتی را به کسی بدهند که استحقاق آن را دارد و می تواند به آن قیام کند. و در امور سیاسی هم عدالت اقتضا می کند مصادر امور سیاسی برخوردار از علم و تقوا و عدالت و تدبیر باشند. در امور اقتصادی عدالت اقتضا دارد که در امر تولید و توزیع ثروت، حقوق همگان که در این جهت مساوی هستند رعایت بشود اگر در هر کدام از اینها به عدالت عمل نشود در حقیقت تجاوز به حقوق دیگران و در نتیجه مانع برقراری عدالت اجتماعی خواهد بود.

روشن است که عدالت اجتماعی همه جا به معنای مساوات نیست، بلکه در دادن حق به صاحب حق، رعایت اولویتها، استحقاقها و هر چیز دیگری است که موجب حق می شود. اگر این امور رعایت نشود، حق صاحب حق به او داده نشده است.

مسلم برقراری این نوع عدالت بسیار مشکل است و از این جهت است که امام امیرالمؤمنین علیه السلام می فرماید: