هزار و یک حکایت اخلاقی جلد 1 صفحه 120

حکایت 177: ورود ممنوع!

حضرت علی در نهج البلاغه می فرماید: از آنچه خداوند نسبت به ابلیس انجام داد عبرت بگیرید؛ زیرا اعمال فراوان و کوشش های مداوم او را با تکبر از بین برد. او شش هزار سال عبادت کرد که مشخص نیست از سال های دنیا است یا از سالهای آخرت؛ اما با ساعتی تکبر همه را نابود کرد. چگونه ممکن است پس از ابلیس، فرد دیگری همان اشتباه را تکرار کند و سالم بماند؟ نه، هرگز! خداوند هیچ گاه انسانی را برای عملی وارد بهشت نمی کند که برای همان عمل، فرشته ای را محروم سازد. فرمان خدا در آسمان و زمین یکسان است و بین خدا و خلق، دوستی خاصی وجود ندارد که به خاطر آن، حرامی را که بر جهانیان ابلاغ فرموده، حلال بدارد!(1)

حکایت 178: أخر تواضع!

روزی حضرت علی بن موسی الرضا ((علیه السلام))به حمام رفت. در حمام فردی که امام را نمی شناخت از ایشان تقاضا کرد تا آن حضرت بر بدن او کیسه بکشد. امام رضا بی درنگ برخاست و به بدن او کیسه کشید. پس از دقایقی برخورد محترمانه افرادی که در حمام بودند با آن حضرت، موجب شد که آن شخص امام را بشناسد، همان دم با کمال شرمندگی از امام عذرخواهی کرد؛ اما امام رضا ((علیه السلام))دست از کار نکشید و با کمال میل به کیسه کشیدن خود ادامه داد.(2)

حکایت 179: هرگز «من» نگفت؟

استاد مصباح یزدی فروتنی علامه طباطبایی را این گونه بیان می کند: در طول سی سال که افتخار درک محضر ایشان را داشتم، هرگز کلمه ی «من» از ایشان نشنیدم، در عوض عبارت «نمیدانم» را بارها از ایشان شنیدم. همان عبارتی که افراد کم مایه از گفتن آن عار دارند!(3)

یکی قطره باران ز ابری چکید

خجل شد چو پهنای دریا بدید

که جایی که دریا است من چیستم

گر او هست حقا که من نیستم

چو خود را به چشم حقارت بدید

صدف در کنارش به جان پرورید

سپهرش به جایی رسانید کار

که شد نامور لؤلؤ(4) شاهوار

بلندی از آن بافت کو پست شد

در نیستی کوفت تا هست شد

بلندیت باید، تواضع گزین

که این بام را نیست سُلّم(5) جز این

1- نهج البلاغه / خطبه ی 192.
2- فراز های برجسته از سیره امامان شیعه 207/2 ؛ به نقل از: مناقب آل ابی طالب 362/4.
3- سیمای فرزانگان / 297 - 298؛ به نقل از پادنامه علامه / 37
4- مروارید.
5- نردبان.