هزار و یک حکایت اخلاقی جلد 1 صفحه 145

تحمل کنم؛ همان طور که در دوران خوشی و سعادت با وی ساختم، اکنون نیز به او وفادارم.

معاویه از عقل و درایت و وفای آن زن در شگفت ماند و در دل به او آفرین گفت و چون اصرار بیشتر برای جلب رضایت او را در حکم کوبیدن بر آهن سرد دانست، ناچار بیست هزار درهم به آن دو داد تا بروند و زندگی خود را از سر گیرند!(1)

حکایت 220: حلف الفضول

بیست سال قبل از بعثت درست دورانی که پیامبر اکرم و بیست سال داشتند، روزی مردی از قبیله ی بنی زُبید کالایی به عاص بن وائل فروخت.

عاص کالا را تحویل گرفته بود، ولی بهای آن را نمیداد. آن مرد به ناچار بالای کوه ابوقبیس رفت و فریاد برآورد: ای مردان به داد ستمدیدهای دور از طایفه و کسان خویش برسید، همانا احترام، شایسته ی کسی است که خود در بزرگواری تمام شد و فریبکار را احترامی نیست.

مردانی که در کنار کعبه بودند از این سخن تحریک شدند و جمعی از قبایل در خانه عبدالله بن جدعان جمع شدند و پیمان بستند که برای یاری ستمدیدگان همدست باشند و اجازه ندهند در مکه بر کسی ستم شود.

پیامبر نیز در این پیمان شرکت داشتند. آن گاه حرکت کردند و پول آن مرد را به او بازگرداندند.

بعدها که رسول خدا به پیامبری مبعوث شدند فرمودند: در خانه ی عبدالله بن جدعان در پیمانی حضور داشتم که اگر در اسلام به مانند آن دعوت می شدم، می پذیرفتم و اسلام جز استحکام چیزی بر آن نیفزوده است.(2)

حکایت 221: انس بن نضر

أنس بن نضر عموی انس بن مالک و خادم پیامبر بود. او چون در جنگ بدر حاضر نبود به پیامبر عرض کرد: یا رسول الله ! در جنگی که برای شما پیش آمد من نبودم، اگر دیگر بار جنگی پیش آمد عهد می کنم در آن شرکت کنم.

چون جنگ احد پیش آمد حاضر شد و پس از آن که میان مسلمانان شایع شد که پیامبر کشته شده ، بعضی گفتند: کاش نماینده ای داشتیم و نزد رئیس منافقان عبد الله بن ابی می فرستادیم تا برای ما از ابوسفیان امان بگیرد.

برخی دیگر دور نشسته، دست روی دست نهادند تا چه پیش آید. عده ای گفتند: حال که محمد کشته شده به دین سابقتان برگردید. انس بن نضر می گفت: خدایا! از آنچه این جمعیت پیشنهاد می کنند بیزارم. بعد گفت: اگر محمد (صلی الله علیه و آله) کشته شده خدای محمد زنده است، بعد از پیامبر زندگی برای چیست؟ جنگ