هزار و یک حکایت اخلاقی جلد 1 صفحه 149

برسد. چیزی نگذشت مردی را دیدند که با عجله می آید، همین که نعمان او را دید گفت: ای احمق! چه چیز باعث شد که برگردی؟ حنظله گفت: وفاداری به پیمان. نعمان پرسید: داعیه ی تو بر وفاداری و حق شناسی چه بود؟ حنظله جواب داد: دین من. نعمان گفت: دین تو چیست؟ پاسخ داد: دین عیسی . نعمان تقاضا کرد: آن را بر من عرضه بدار، حنظله قدری از مزایای دین خود را شرح داد، نعمان گفت: این دین حق است و ما از آن غافل بوده ایم، سپس ایمان آورد و بت پرستی را ترک کرد و دستور داد غریین را خراب کردند.

دست وفا در کمر عهد کن

تا نشوی عهد شکن جهد کن

نیست بر مردم صاحب نظر

خصلتی از عهد پسندیده تر

تخم ادب چیست وفا کاشتن

حق وفا چیست نگهداشتن

جهد در آن کن که وفا را شوی

خود نپرستی و خدا را شوی

خاکدلی شو که وفایی دروست

ور گل انصاف گیاهی در اوست

هر هنری کان ز دل آموختند

پردهی منسوج وفا دوختند

میل کسی کن که وفایت کند

جان هدف تیر بلدیت کند

حکایت 225: ثابت و حجاج!

چند متهم را نزد حجاج بن یوسف آوردند، حجاج آنان را یکی پس از دیگری اعدام کرد، هنگامی که نوبت به آخری که مردی به نام «ثابت» بود - رسید، وقت نماز ظهر شد و جلسه تعطیل گشت، حجاج او را به عنبسه (رئیس شهربانی) تحویل داد که فردا مجازاتش کند. وقتی عنبسه او را به خانه ی خویش برد، ثابت گفت: امشب مرا رها کن تا بروم با خانواده ام وداع کنم، فردا صبح هنگام رفتن به مجلس حجاج نزد تو خواهم آمد. عنبسه گفت: من که تو را نمی شناسم، نشانی و ضامنی هم که از تو ندارم، از کجا مطمئن باشم که برمیگردی؟ ثابت گفت: من با تو پیمان می بندم که برگردم. عنبسه نیز دلش به حال او سوخت و او را رها کرد. عنبسه از نگرانی تا صبح خوابش نبرد و فکر نمیکرد او بیاید؛ ولی ثابت صبح زود برگشت. وقتی آنها نزد حجاج رفتند ، عنبسه جریان را نقل کرد. حجاج نیز از او خوشش آمد و بدون محاکمه او را آزاد کرد. از آن روز به بعد هر گاه عنبسه چشمش به ثابت می افتاد، میگفت: آفرین بر تو ای جوانمرد قوی پیمان!(1)

یامرا تو جفا بیاموزی

بانو را من وفا بیاموزم

با وفا با جفا از این دو یکی

یا بیاموز با بیاموزم

باتو چندان وفا کنم صنما

که جهان را وفا بیاموزم

به کدامین دعات خواهم یافت

تا روم آن دعا بیاموزم