هزار و یک حکایت اخلاقی جلد 1 صفحه 202

را قانع قرار داد. سلمان گفت: اگر قناعت داشتید، آفتابه ی من گرو نمی رفت!(1)

حکایت 298: نجس تر از نجاست!

روزی حاکمی از وزیرش پرسید: چه چیز است که از همه ی چیزها بدتر و از نجاست سگ پلیدتر است؟ وزیر در جواب فرو ماند و از حاکم اجازه خواست تا برای یافتن پاسخ از شهر بیرون رود. در بیابان به چوپانی رسید که گوسفندانش را می چراند. پس از احوال پرسی، چوپان را مرد خوش فکری یافت. سؤال حاکم را برای او بازگو کرد و گفت که دنبال مردی عالم و حکیم میگردم که پرسش شاه را پاسخ گوید و جایزه بزرگی را دریافت کند.

چوپان گفت: ای وزیر! حاکم و پرسش او را رها کن، من به تو بشارتی می دهم که بسیار مهم است، بدان که پشت این تپه، گنج بزرگی پیدا کرده ام، بیا با هم آن را تصرف کنیم و در این جا قصری بسازیم و لشکری جمع کنیم و حاکم را از سلطنت خلع کرده و خود جای او بنشینیم؛ تو حاکم باش و من هم وزیر تو.

وزیر که دیگ طمعش به جوش آمده بود، عقل و هوش از سرش پرید و دست و پایش را گم کرد و گفت: گنج کجا است؟ برویم آن را به من نشان بده.

چوپان گفت: به این شرط می پذیرم که سه مرتبه زبانت را به نجاست سگ من بزنی! وزیر طمعکار پذیرفت و با خود گفت: این جا که کسی نیست تا مرا ببیند، این کار را انجام میدهم و وقتی گنج را تصاحب کردم، انتقامم را از چوپان میگیرم و او را میکشم. سپس وزیر سه مرتبه زبان خود را به فضله ی سگ زد و بعد پرسید: حالا بگو گنج کجا است؟

چوپان خندید و گفت: اکنون برگرد و به شاه بگو: آنچه از نجاست سگ پلیدتر است، طمع و طمعکاری است!(2)

حکایت 299: مرگ با دانه ی انار

یزید بن عبد الملک (دهمین خلیفه ی اموی) بعد از عمر بن عبدالعزیز به خلافت رسید. او بر خلاف خلیفه ی قبل، شب و روز با دو کنیز آوازه خوان و خوش سیما به نام سلامه و حبابه به بزم و عیش و نوش مشغول بود.

سرانجام حُبابه رقیب خود سلامه را برکنار ساخت و افسار خلیفه را به دست گرفت.

مسلمه بن عبدالملک (برادرش) نزد او آمد و گفت: عمر بن عبدالعزیز بسیار دادگستر بود، تو بر خلاف او به باده گساری مشغول شده ای و کشور را به دست آوازه خوانی [به نام حُبابه] سپرده ای، مردم منتظر دیدن تو هستند؛ ولی تو در دامن حُبابه افتاده ای، دست از او بکش و به کار خلافت برس.