هزار و یک حکایت اخلاقی جلد 1 صفحه 206

رعایت کرده باشد. فردا شاه برای عذرخواهی و تشکر خود به سوی غار عابد روانه شد. عابد همین که شاه را دید به احترام او برخاست و او را در کنارش نشانید و او را ستود. پس شاه خداحافظی کرد و رفت!

بعضی از یاران عابد از روی اعتراض گفتند: چرا آن همه در برابر شاه کوچکی کردی و بر خلاف سنت عابدان وارسته به او اظهار علاقه کردی؟ گفت: مگر نشنیده اید که گفته اند: به کنار سفره ی هر کسی بنشینی، بر تو لازم شود که به چاکری او برخیزی و حق نمک را ادا کنی.(1)

حکایت 305: سیره ی قانعان

روزی که شیخ مرتضی انصاری می میرد، با آن ساعتی که به صورت یک طلبه ی فقیر دزفولی وارد نجف شده بود، فرقی نکرده بود.

وقتی خانه ی او را نگاه می کنند مانند فقیرترین مردم زندگی می کرده. با آن که در هر سال بیشتر از صد هزار تومان (که به پول این زمان صدها میلیون تومان می شود) وجوهات برای او می آورند به کمترین وجه برای خود قناعت می کرد و وقتی مرد، هفده تومان پول داشت که همان مقدار هم مقروض بود. حتی بازماندگانش قدرت برپایی مراسم فاتحه و عزاداری نداشتند و یکی از بندگان خدا که ثروتمند بود، شش شبانه روز برای او مجلس ختم بر پا کرد.

پرهیز او از حرص و اکتفا به حداقل باعث شد که وقتی وکیل ایشان از بغداد به نجف می آید و می خواهد جهیزیه ی دختر شیخ را عهده دار شود، شیخ به او اجازه نداد و با یک جهیزیه ی بسیار معمولی و ناچیز، عروسی دختر خود را با برادر زاده اش به نام شیخ محمد حسن انصاری ترتیب داد.(2)

نان جوین و خرقه ی پشمین و آب شور

سی پاره ی کلام و حدیث پیمبری

هم نسخه ای سه چار ز علمی که نافع است

در دین، نه لغو بوعلی و ژاژ بختری

زین مردمان که دیو از ایشان حذر کند

در گوشه ای نهان شده بنشسته چون پری

با یک دو آشنا که نیرزد به نیم جو

در پیش ملک همتشان، ملک سنجری

این آن سعادت است که بر وی حسد بری

آب حیات و رونق ملک سکندری

حکایت 306 : بهلول و دزد حریص!

بهلول آنچه از مخارجش زیاد می آمد در گوشه ی خرابه ای زیر خاک پنهان میکرد. زمانی مقدار پولهایش به سیصد درهم رسید، یک روز ده در هم زیاد داشت، به طرف خرابه رفت تا آن پول را نیز ضمیمه ی سیصد درهم کند.

مرد کاسبی در همسایگی آن خرابه از جریان آگاه شد، همین که بهلول پول را پنهان کرد و از خرابه دور شد