هزار و یک حکایت اخلاقی جلد 1 صفحه 212

رضایت است و دیگری این که خود را بی نیاز و مأیوس می دارم از هر چه مردم دارند.(1)

حکایت 314: بی نیازی ابوذر

امام باقر فرمود: عثمان دویست دینار به وسیله ی دو غلام خود برای ابوذر فرستاد و گفت: به او سلام مرا برسانید و بگویید این دویست دینار را صرف احتیاجات خود کند. وقتی آن دو غلام سخنان عثمان را به ابوذر رساندند ابوذر پرسید: آیا به هر یک از مسلمانان همین مقدار داده است. جواب دادند: نه. ابوذر گفت: من نیز یکی از آنهایم، آنچه به ایشان برسد، به من نیز می رسد. گفتند: عثمان می گوید: این پول از مال شخصی خودش است، به خدا قسم هرگز با حرام آمیخته نشده است.

ابوذر گفت: من به چنین مالی احتیاج ندارم؛ زیرا اکنون بی نیاز ترین مردمم. گفتند: در خانه ی تو چیزی نمی بینیم که باعث بی نیازی ات شده باشد! پاسخ داد: زیر این پارچه دو قرص نان جوین است که چند روز مانده، پس این پول را برگردانید که مرا به آنچه در دست او است نیازی نیست.(2)

آنان که روی دنیا، با چشم عقل دیدند

چون صید تیر خورده، از دام وی رمیدند

مرغان باغ جنت در کشتزار دنیا

دیدند دام پنهان، از دانه دل بریدند

مردان حق ز دنیا بستند دیده ی دل

از نیک و بد گذشتند، جز حق کسی ندیدند

از جور اهل دنیا در سجن غم غنودند

جام بلا پیاپی، از دشمنان چشیدند

از جاهلان غافل صد تیر طعنه خوردند

وز طالبان دنیا، دشنام ها شنیدند

آن طائران لاهوت، ناسوتشان مکان شد

آخر قفس شکستند، سوی وطن پریدند

حکایت 315: نان حلال

ابوجعفر فزاری گفت: امام ششم ((علیه السلام))هزار دینار به غلام خود (مصادف) داد و فرمود: اجناس تجاری خریداری کن؛ زیرا خانواده ام زیاد شده اند. غلام کالایی تهیه کرد و با کاروانی حرکت کرد تا این که نزدیک مصر رسیدند، آن گاه با قافله ای که از شهر خارج شده بود رو به رو شدند، آنها از وضع بازار اجناس خود جویا شدند ، کالای آنها از اجناسی بود که عموم مردم به آن احتیاج داشتند.

تجار با هم پیمان بستند که اجناس خود را دو برابر خرید بفروشند. وقتی مصادف خدمت امام صادق ((علیه السلام))رسید، دو کیسه پول تقدیم حضرت کرد و گفت: قربانت گردم! این هزار دینار اصل سرمایه و این هزار دینار ، سود آن است، حضرت فرمود: این سود زیادی است، مگر چه کرده ای که چنین سودی به دست آورده ای؟ غلام تمام جریان را برای حضرت بازگو کرد.

حضرت فرمود: عجبا! سوگند خوردید که از مسلمان سود بیشتری بگیرید، سپس یکی از کیسه ها را