هزار و یک حکایت اخلاقی جلد 1 صفحه 407

باقی خواهد ماند. پس من بر حسب قول آن طبیب شراب می خوردم».(1)

حکایت 575: روسیاهی هنگام مرگ

دعبل بن علی خزاعی یکی از بزرگ ترین شعرا و مدح کنندگان ائمه اطهار بود. در مقام او همین بس که قصیده ای در باره ی این خاندان سروده و در محضر علی بن موسی الرضا خوانده بود. حضرت در یک قسمت از شعرش فرمودند: روح القدس تو را در این مورد کمک کرده اند، سپس جبه ی خویش را با دینارهایی که به نام مبارکشان مسکوک بود به او دادند و با همان جبه دختر خود را بینا کرد.

علی بن موسی الرضا علی در بارهی او فرمود: آفرین بر تو دعبل! آفرین بر تو که مدح کننده و دوستدار مایی و با زبان و دست خود ما را کمک میکنی؟

پسرش علی بن دعبل گفت: پدرم هنگام مرگ، وضع آشفتهای پیدا کرد و صورتش سیاه شد، زبانش بند آمد به واسطه ی این پیش آمد نزدیک بود من از مذهبش خارج شوم؛ ولی پس از سه روز او را در خواب دیدم که لباس های سفید بسیار زیبایی پوشیده و یک عرقچین سفید نیز بر سر دارد، گفتم: پدر جان! خداوند با تو چه کرد؟ گفت: پسرم! آنچه تو دیدی از سیاه شدن صورت و بند آمدن زبانم به واسطه ی شرب خمری بود که در دنیا کرده بودم تا این که امروز پیامبر را دیدم که لباسی سفید پوشیده بود، به من فرمودند: تو دعبل هستی؟ عرض کردم: آری! فرمودند: شعری که در باره ی فرزندم حسین علی سرودهای بخوان و من این شعر را خواندم:

لا أضحک الله سن الدهر إن ضحکت

و آل أحمد مظلومون قد قهروا

مشردون نفوا عن عقر دارهم

کأنهم قد جنوا ما لیس یغتفر

آن گاه فرمودند: احسنت و در باردام شفاعت کردند و این لباس ها را به من دادند.(2)

نکند دانا مستی، نخورد عاقل می

ننهد مرد خردمند سوی پستی پی

چه خوری چیزی کز خوردن آن چیز تو را

نی چنان سرو نماید به نظر، سرو چو نی

گر کنی بخشش، گویند که می کرد نه وی

ور کشی عربده، گویند که وی کرد نه می(3)

حکایت 576: انتقام خدا!

سید نعمت الله جزایری میگوید: شخصی از افراد قابل اطمینان نقل کرد: مردی بیمار شد و تمام پزشکان بر این نظر متفق شدند که درمان او منحصر است در نوشیدن شراب. بیمار علی رغم میل باطنی خویش، شراب نوشید و اتفاقا از بیماری، بهبود یافت. پس از سالیان دراز، دوباره همان بیماری پیشین او عود نمود، به او گفته

1- منازل الآخره / 23. 24.
2- پند تاریخ 12/4 ؛ به نقل از: بحار الانوار 12 / 72. باید توجه داشت که دعبل با این مقام و توبه از شرب خمر که درجوانی داشته، باز تاثیر این معصیت به اندازهای زیاد است که در حال احتضار و چند روز بعد از فوت گرفتاری کیفر آن گناه را میکشید.
3- سنایی غزنوی.