هزار و یک حکایت اخلاقی جلد 1 صفحه 408

شد: دارویی (شرابی) را که قبلا استعمال نمودی و مجرب است، بار دیگر به کار گیر. مرد بیمار نپذیرفت و گفت: من در این باره استخاره کرده ام و این آیه شریفه آمد: ( عفا الله عما سلف ومن عاد فینتقم الله منه) (1)؛ از این رو شراب ننوشید و خداوند نیز به او شفا مرحمت فرمود.(2)

حکایت 577 غروب کردن دولت صفوی

پس از آن که شاه طهماسب بدون اطلاع نادر با عثمانیها جنگ کرد و شکست خورد و معاهده ی ننگینی با دولت عثمانی بست، نادر معاهدهی مزبور را به رسمیت نشناخت و به اصفهان رفت، بعد از سرزنشی که شاه طهماسب را بر این کار کرد، او را به اردوی خود دعوت کرد.

شاه طهماسب که در خوردن شراب افراط میکرد آن شب چنان مست شد که حرکات جنون آمیز میکرد. نادر که موقعیت را برای انجام نقشه ی خود مناسب دید با یک حرکت، پرده را عقب زد و رفتار و کردار مسخره آمیز پادشاه را به امیران و بزرگان کشور نشان داد و گفت: در چنین موقع خطرناکی آیا این شخص با همین وضع و حرکات ناشایست، شایسته ی سلطنت مملکتی چون ایران است؟ گفته ی نادر و آنچه به چشم خود دیده بودند تأثیر خود را کرد و همه خلع او را تصویب کردند و سلطنت صفویه با سوابق درخشانی که از شاه اسماعیل و شاه عباس کبیر بر صفحه ی تاریخ مانده بود به وسیله ی شراب پایان یافت.(3)

حکایت 578 نتیجه ی همنشینی با شرابخواران

هنگامی که مسلمانان از آزار قریش به تنگ آمدند عده ای به دستور پیامبر به حبشه مهاجرت کردند. قریش برای نابود کردن یا برگرداندن مهاجران، عمرو عاص و عماره بن ولید را با هدایای زیادی نزد نجاشی پادشاه حبشه فرستادند.

عمرو و عماره سوار کشتی شدند و به آن سو رهسپار شدند، عماره مردی خوش اندام و زیبا بود. عمرو عاص در این مسافرت زن خود را همراه داشت، در چند روز مسافرت این دو نفر از شرابی که آورده بودند می خوردند، عماره در حال مستی به زن عمرو میل پیدا کرد و به زن عمرو گفت: مرا ببوس. عمرو نیز با کمال بی غیرتی که از شراب به وجود آمده بود به زن خود گفت: عماره را ببوس و بنا به دستور عمرو او را بوسید. شراب کار خود را کرد و عماره نسبت به آن زن عشق و علاقهی شدیدی پیدا کرد و پیوسته وسیله ای می جست که خود را به او نزدیک کند؛ ولی او امتناع می ورزید. عمرو کنار لبه ی کشتی نشسته بود که عماره از پشت سر او را میان دریا انداخت؛ ولی عمرو خود را به لبه ی کشتی رساند و نجات یافت و فهمید عماره خیال داشته او را از بین ببرد، پس کینه اش را در دل گرفت.

1- مائده / 95، ترجمه: خداوند گذشته را عفو کرده است؛ ولی هر کس تکرار کند، خدا از او انتقام می گیرد.
2- زهر الربیع / 396.
3- پند تاریخ 14/4 ؛ به نقل از: مضرات نوشابه الکلی / 62.